Cá bống kho lá gừng
Cá bống kho lá gừng không chỉ là món ăn ngon mà còn là nhịp cầu gợi nhớ về một thời thanh đạm, giản dị mà ấm áp tình người.
Trong ký ức ẩm thực Việt có một món ăn giản dị mà thân thương, được Bác Hồ thường xuyên nhắc đến ngay cả trong những chuyến công tác ở nước ngoài, có tên là cá bống kho lá gừng. Cho đến ngày hôm nay, rất nhiều thực khách thưởng thức món ăn này không chỉ bởi vị ngon của cá, mùi cay ấm của gừng, mà còn là ký ức về một vị lãnh tụ cả đời gắn bó với sự giản dị, thanh tao.
Nguyên liệu chính cho món cá bống kho gừng gồm cá bống, lá gừng và hỗn hợp nước sốt kho. Cá bống đồng là loài cá nhỏ, sống ở ruộng đồng, kênh rạch. Thịt cá tuy không nhiều nhưng chắc, thơm và ngọt, từ lâu đã trở thành nguyên liệu quen thuộc trong ẩm thực dân gian.
Lá gừng có mùi thơm dịu, cay nồng nhẹ, khác với vị gừng củ. Lá gừng giúp khử mùi tanh, làm dậy hương thơm, đồng thời tạo vị cay ấm rất đặc trưng cho món ăn. Để tạo nên hương vị đậm đà cho món cá kho, phần nước sốt giữ vai trò quan trọng. Tiêu hạt giã dập mang lại vị cay nồng ấm áp, hòa quyện cùng nước hàng sóng sánh, tạo màu nâu óng bắt mắt.
Trước khi kho, cá bống được làm sạch, bỏ ruột, rửa nhiều lần bằng nước muối loãng để khử mùi tanh. Sau đó để thật ráo nước, giúp thịt cá săn chắc, dễ ngấm gia vị, sẵn sàng cho bước kho cùng lá gừng và nước sốt đậm đà.
Để kho cá bống đúng vị thì trước tiên, lá gừng, gừng củ và hành khô được thái khúc, lót dưới đáy niêu. Sau đó, từng lớp cá xếp xen kẽ cùng gừng và gia vị, tạo nên sự hòa quyện tự nhiên. Cách làm này không chỉ giúp khử mùi tanh, mà còn khiến từng thớ cá thấm vị cay ấm, dậy hương thơm đặc trưng của món cá bống kho lá gừng.
Hỗn hợp gia vị sau khi được đầu bếp khéo léo hòa tan sẽ được rưới đều lên từng lớp cá trong niêu. Nồi cá được đun liu riu ở mức lửa vừa phải suốt nhiều giờ, để gia vị thấm dần vào từng thớ thịt. Nhờ vậy, cá vừa đậm đà, vừa nhừ tới mức cả xương cũng mềm rục, mà niêu cá vẫn giữ được độ sóng sánh, không hề bị cạn.
Cá bống kho lá gừng món ăn dân dã nơi làng quê Việt, nay đã được nâng tầm trong không gian ẩm thực hiện đại. Vẫn là những con cá bống nhỏ nhắn, chắc thịt, kho cùng gừng cay ấm nhưng dưới bàn tay khéo léo của người đầu bếp, món ăn trở nên tinh tế hơn. Từ nồi cá quê nhà đến bàn tiệc phố thị, cá bống kho lá gừng đã vượt lên giá trị của một món ăn thường ngày để trở thành biểu tượng của sự giao hòa giữa giản dị và tinh tế trong ẩm thực Việt.
