Cần sàng lọc cán bộ, chính sách đãi ngộ cán bộ cấp xã
Nhiều đại biểu Quốc hội đã đề nghị sớm có chính sách tiền lương phù hợp để đội ngũ công chức, viên chức yên tâm công tác. Đồng thời có cơ chế đánh giá, sàng lọc cán bộ không đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong phiên thảo luận tại Hội trường hôm nay.
Đại biểu Quốc hội đánh giá, sau gần 4 tháng triển khai, chính quyền địa phương 2 cấp đã ngay hàng thẳng lối, gần dân, sát dân, hướng tới thực sự phục vụ nhân dân. Bộ máy cơ sở nhẹ hơn về đầu mối, nhưng nặng hơn về công việc. Nhiều địa phương cán bộ được bố trí công việc chưa phù hợp. Do đó, cần sớm rà soát, đánh giá lại năng lực cán bộ để bố trí đúng người, đúng việc.
Đại biểu Nguyễn Quốc Hận – Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Cà Mau cho biết: "Để đảm bảo hoàn thành nhiệm vụ, nhiều công chức phải làm từ 10 cho tới 12 tiếng trên 1 ngày. Có công chức xin từ chức hoặc nghỉ việc do áp lực công việc. Từ thực trạng trên, tôi kiến nghị bố trí biên chế cho các phòng, ban, đa chức năng cấp xã phải có đủ số lượng cán bộ tương ứng với từng lĩnh vực và có trình độ chuyên môn phù hợp với lĩnh vực phụ trách. Đồng thời, có kế hoạch đào tạo bổ sung cho công chức, lãnh đạo cấp xã, phường về chuyên môn nghiệp vụ và công nghệ số".
Đại biểu Trần Quang Minh – Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Trị cho biết: "Hiện nay từ tình trạng nể nang và ưu ái nên đã xảy ra tình trạng cán bộ chuyên môn sắp xếp không đồng đều giữa các đơn vị xã phường. Nơi thì quá nhiều cán bộ có chuyên môn tập trung, nơi thì không có, nhất là lĩnh vực tài chính, giáo dục, đất đai, công nghệ thông tin dẫn tới việc thực thi chưa hiệu quả và thông suất. Vì vậy, tôi đề nghị Trung ương cần có chỉ đạo một cuộc tổng ra soát để có điều chỉnh cho phù hợp không những ở phía chính quyền mà kể cả khối Đảng, Mặt trận đoàn thể song song về việc tiếp tục sắp xếp các đơn vị dịch vụ công, cấp huyền để tăng cường các bộ có chuyên môn trước cấp xã".
Sau khi sáp nhập, Cán bộ, công chức ở nhiều địa phương, nhất là cấp cơ sở phải đi làm xa hơn, làm nhiều việc hơn, mà thu nhập vẫn không khá hơn. Do đó, chính sách tiền lương và đời sống của cán bộ, công chức, viên chức cần được quan tâm, để “bảo toàn động lực phục vụ nhân dân và vì nhân dân”
Đại biểu Trần Quốc Tuấn – Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Vĩnh Long cho biết: "Tính trung bình chỉ riêng chi phí sinh hoạt tối thiểu, ăn uống, đi lại, tiền điện nước, học phí con cái ở vùng đô thị đã vượt 4,5-5 triệu đồng một người/tháng. Với mức lương cơ sở 2,34 triệu đồng, dù có nhân với hệ số cao hơn, thì thu nhập thực tế của nhiều công chức trẻ chỉ đủ từ đầu tháng đến ngày 20 của tháng. Chúng ta đều thống nhất rằng, nâng cao đời sống cán bộ là nâng cao chất lượng bộ máy. Do đó, tôi tha thiết kiến nghị Quốc hội, Chính phủ xem xét điều chỉnh tăng lương cơ sở ngay từ ngày 1/1/2026, không chờ đến giữa năm như các giai đoạn trước. Đây không chỉ là câu chuyện về tiền lương, mà là sự gửi gắm của lòng dân, là nhịp đập chung của bộ máy đang rất cần được tiếp thêm sinh lực. Cán bộ có đủ sống thì mới yên tâm phục vụ, công chức không bị nặng gánh, cơm áo gạo tiền thì mới nhẹ lòng cống hiến".
Cử tri cũng kiến nghị, chính quyền địa phương cấp xã đang đảm nhận nhiều lĩnh vực. Thay mặt Chính phủ, Phó Thủ tướng Phạm Thị Thanh Trà đã tiếp thu, giải trình những kiến nghị của đại biểu Quốc hội.
Thực tế mới vận hành được 4 tháng nên những khó khăn, bất cập ban đầu là tất yếu. Từ nay đến hết năm 2025, Chính phủ sẽ tập trung hoàn thiện những vấn đề căn cốt của chính quyền địa phương 2 cấp, như: thể chế, tổ chức bộ máy, xây dựng đề án để đào tạo cán bộ cấp xã
Phó Thủ tướng Phạm Thị Thanh Trà cho biết: “Chúng tôi cũng đang tập trung để chỉ đạo Bộ Nội vụ hoàn thiện được khung vị trí việc làm, để xác định rõ vị trí việc làm nhất là đối với cấp xã và hoàn thiện các điều kiện làm cơ sở pháp lý cho việc giao biên chế để đảm bảo đúng số lượng biên chế vừa qua giao của cả hệ thống trị ở cấp xã cũng mới chỉ là mang tính hướng dẫn tạm thời như vậy thôi. Và một nội dung nữa là phải khẩn trương để tập huấn, bồi dưỡng. Về phía Chính phủ thì chúng tôi cũng sẽ giao cho Bộ Nội vụ xây dựng một đề án để đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ công chức cấp xã cho đến năm 2030 để chúng ta chủ động cho phương án này. Chúng ta sẽ xây dựng một kế hoạch cụ thể để thực hiện cải cách chính sách tiền lương trên cơ sở có lộ trình, bước đi phù hợp và nằm trong tổng thể của cải cách nền hành chính Nhà nước, nằm trong tổng thể của tăng trưởng kinh tế, quy mô nền kinh tế, cũng như là khả năng để có thể tri trả về chế độ chính sách đối với lại cán bộ công chức và viên chất. Chứ còn ngay sau đây thì thưa các đại biểu là cũng chưa thể thực hiện ngay được. Phải rất là kỹ lưỡng, thận trọng từng bước để chúng ta chuẩn bị cái việc này thật căn cơ, phù hợp để thực hiện. Như tôi nói đó là theo lộ trình hợp lý và phù hợp với lại khả năng tri trả của ngân sách Nhà nước”.
Phó Thủ tướng yêu cầu các địa phương sớm rà soát, đánh giá cụ thể về phân cấp, phân quyền và phân định thẩm quyền. Dựa trên những đánh giá này, Chính phủ xem xét tính khả thi của các lĩnh vực. Mục tiêu cao nhất của chính quyền địa phương 2 cấp là đổi mới quản trị, hướng mạnh vào kiến tạo, phát triển và phục vụ nhân dân
