Về Thủ đô giữa tháng Tám mùa thu
Hà Nội đẹp nhất có lẽ là khi thu về. Đẹp từ sắc trời, hàng cây, làn gió và đẹp cả trong lòng người khi mùa thu Thủ đô luôn gắn liền với những sự kiện trọng đại của dân tộc.
Giữa tháng Tám, khi phố phường đang rực rỡ cờ hoa chuẩn bị cho ngày Tết Độc lập, cũng là lúc mỗi bước chân về Hà Nội thêm bồi hồi, xao xuyến. Trong không gian ấy, có một người đã gửi những rung cảm sâu lắng của mình trong một chuyến trở về Hà Nội đầy hoài niệm và yêu thương, vừa để chiêm ngưỡng vẻ đẹp của đất trời, vừa để lắng lại trong hồn mình những giá trị thiêng liêng của lịch sử và văn hóa Thăng Long - Hà Nội.
Bao lâu rồi, hôm nay, tôi mới được tới Hà Nội với ý nghĩa duy nhất là thăm thú, khám phá hồn cốt Thủ đô cho thoả niềm khát khao tự nó sống dậy trong lòng mình, trong đời mình như một lẽ tự nhiên mà suốt cả cuộc đời tôi nặng một niềm yêu. Tôi yêu Hà Nội như thể người ta yêu và đắm say một cái gì đó chỉ tồn tại trong niềm khao khát.
Mùa thu Hà Nội đẹp. Đẹp từ cảnh thu, khí thu đến hồn người. Nhưng ở thời điểm này, đẹp nhất vẫn là khoảnh khắc rạo rực của một Hà Nội ngàn năm văn hiến đang chuẩn bị chào đón một ngày lễ lớn, trọng đại bậc nhất - lễ kỷ niệm mừng ngày đất nước được độc lập.
Mới chớm sang thu, lá vàng đã bắt đầu thả dáng. Khí thu chưa lạnh, chỉ là dịu hơn những ngày hè. Nắng vàng hơn, hoa sữa đã đưa hương trong gió nhẹ.
Quảng trường Ba Đình nhộn nhịp chuẩn bị cho đại lễ mùng 2 tháng 9. Sắc cờ, sắc hoa rợp cả phố phường. Từ phố Khâm Thiên đến Ba Đình rạo rực dòng người đổ về chiêm ngưỡng. Khách quốc tế, khách trong nước đủ cả. Mọi người háo hức chọn những điểm ưng ý nhất để chụp ảnh, để lưu lại những khoảnh khắc đẹp trước thềm đại lễ.
Chúng tôi vào thăm lăng Bác. Dưới ánh sáng của đèn điện, hình ảnh của Người như ánh mặt trời rực rỡ, nằm gối đầu chênh chếch như thể đang tận hưởng khoảnh khắc bình yên mà sinh thời Người chưa từng được biết đến. Nước mắt chực tuôn rơi, nghẹn ngào, xúc động, bồi hồi, thao thiết. Giấc mơ xưa cứ tuôn chảy - giấc mơ thuở bé thơ, mong có ngày được gặp Bác!
Chúng tôi rảo bước đến thăm vườn cây của Bác trồng năm xưa. Mùa thu trĩu quả: nào bưởi, cam, hồng… trái còn xanh, lúc lỉu. Cả khu vườn rười rượi màu xanh: lá cành xanh, quả xanh, mát rượi mùa vui. Chợt nghĩ, một nhân cách lớn bộn bề việc nước, nhưng Người vẫn thương cả những mùa trái ngọt, hoa thơm. Cái vĩ đại và cao cả được thể hiện trong những việc làm bình dị nhất.
Chúng tôi thăm ao cá Bác Hồ, những đàn cá với sắc màu rực rỡ bơi lội như ngày còn chủ nhân, vô ưu, không màng thế sự. Hàng rào dâm bụt hoa vẫn nở, đỏ rực như thể mang cả hồn quê ở Kim Liên về hội tụ.
Chúng tôi đến thăm nơi làm việc của Bác, nhà sàn của Bác xưa. Vẫn còn nguyên đấy bộ đồ ka ki đã bạc màu, chiếc mũ, cái xắc cốt… và chiếc xe thời Bác về với “Thủ đô hoa vàng nắng Ba Đình”. Tất cả như vẫn còn hơi ấm của Người hoà lẫn trong tình yêu bao la của dân tộc, của bạn bè năm châu.
Chúng tôi ghé thăm Chùa Một Cột, đã in màu thời gian, phong kín giữa lòng Hà Nội như từng phong kín lớp lớp trầm tích từ thời là kinh đô Đế Vương cho đến một Hà Nội năng động đầy sức trẻ hôm nay. Từ miền Nam xa xôi, tôi như lần đầu được biết về Hà Nội, dù chưa trọn vẹn nhưng vẫn rất đủ đầy.
Tôi từng nhớ Hà Nội. Nhớ một mùa thu Hà Nội được vẽ lên trong niềm khao khát tuổi nhỏ được là một cô sinh viên của một trường đại học ở Thủ đô, để được tắm mình giữa hồn thiêng đất nước, với kinh thành Thăng Long, với Đài Nghiên, Tháp Bút, với một phố cổ đậm màu sắc triết lý, cổ thi…
Tôi từng nhớ Hà Nội như người ta nhớ một người yêu trong vời vợi xa cách. Tôi từng yêu Hà Nội trong thế giới “Thương nhớ mười hai” của Vũ Bằng; Yêu Hà Nội trong “Áo lụa Hà Đông” của Nguyên Sa. Tôi yêu Hà Nội qua nhạc của Phú Quang…
Hà Nội của thơ, của nhạc. Mà chính tôi lại là người uống cạn suối nguồn của nhạc, của thơ về Hà Nội.
Chúng tôi đến phố kem Tràng Tiền, con phố vừa có sự pha trộn hai sắc màu: cổ kính và hiện đại. Giữa trưa, thưởng thức vị kem Tràng Tiền, mới hay, văn minh về ẩm thực Hà Nội đáng để người Hà Nội được tự hào. Thiết nghĩ, ai là người Hà Nội lỡ xa quê, sẽ có lúc nhớ phố mà dâng trào những hoài niệm. Bởi ở đó, góc phố nào cũng nên thơ, nên nhạc.Tôi càng hiểu rõ hơn vì sao ký của Vũ Bằng xao xuyến lòng người đến thế. Thơ của Nguyên Sa, đốt cháy lòng người đến thế.
Tôi rảo bước bên bờ hồ Hoàn Kiếm, lặng ngắm những hàng cây ven hồ đằm mình soi bóng giữa làn nước xanh như những bức tranh thuỷ mặc, thâm trầm và đầy triết lý về mảnh đất Đế đô. Giữa hồ là Tháp Rùa, in đậm dấu ấn thời gian như khẳng định cái vĩnh hằng của văn hoá cha ông đọng lại trong một hình ảnh đơn sơ và cổ kính. Tôi cũng như tất cả mọi người khao khát gặp Cụ Rùa để thấy được hồn xưa trong bóng dáng hôm nay.
Vắt qua lòng hồ là cầu Thê Húc, đỏ rực một màu sáng như nhật nguyệt giữa màu xanh mênh mang của nước, của cây. Mới hiểu rõ hơn ý tưởng của ông cha khi tạc nên non nước.
Vòng quanh Hà Nội trên chuyến xe City Tour để tận ngắm cột cờ, phố cổ Hà Nội, Hoàng thành Thăng Long… gom vào trong một chuyến đi cả thế giới nên thơ mà tôi hằng khao khát. Một ngày với cảnh sắc của thành đô đầy xao động của con người phương Nam đầy nắng gió.
Cô cháu gái đưa gia đình tôi đến một nhà hàng nổi tiếng trên phố thưởng thức chả cá Lã Vọng. Trong tôi bừng lên rõ hơn văn hoá Hà Nội định hình mang bản sắc rất riêng như cốm làng Vòng, xanh màu lúa non, như phở Hà Nội được Vũ Bằng ví von với muôn vàn tưởng tượng mê đắm.
Chia tay Hà Nội khi ngày hội lớn của dân tộc còn chưa tới khiến tôi mang theo nhiều tiếc nuối trong lòng. Nhưng không sao, tôi sẽ luôn dõi theo Hà Nội từ phương xa với tất cả tình yêu của mình dành cho Thủ đô yêu dấu.
Tạm biệt nhé Hà Nội ơi! Hà Nội đáng yêu, đáng quý, đáng tự hào. Yêu lắm Thủ đô của một dân tộc yêu chuộng hoà bình. Hy vọng mùa sau tôi lại được về thăm.
Lê Nguyễn
