Đầu cơ đẩy giá, NƠXH mất ý nghĩa an sinh
Nhà ở xã hội sau 5 năm sở hữu chỉ nên được bán cho người trong diện chính sách, nếu bán ra ngoài, chủ sở hữu phải hoàn trả toàn bộ ưu đãi.
Viện Nghiên cứu thị trường bất động sản Việt Nam nhận định, nhà ở xã hội vẫn tồn tại tình trạng đầu cơ: nhiều người mua không để ở mà sang nhượng kiếm lời, đẩy giá lên cao, khiến người có nhu cầu thực khó tiếp cận. Hoạt động này làm méo mó thị trường, tước đi cơ hội của người thu nhập thấp.
Để ngăn chặn, Viện đề nghị tăng cường thanh tra, xử phạt cả chủ đầu tư bán sai đối tượng lẫn người dân chuyển nhượng trái phép; cần có khung pháp lý quy định rõ việc bán lại nhà ở xã hội sau 5 năm sở hữu.
Cụ thể, căn hộ chỉ được phép chuyển nhượng cho người thuộc diện đủ điều kiện mua và đã được cơ quan chức năng xác nhận. Nếu bán cho người ngoài chính sách, chủ sở hữu phải hoàn trả toàn bộ ưu đãi đã hưởng từ chương trình. Quy định này vừa bảo đảm quyền lợi chính đáng của người mua, vừa hạn chế đầu cơ, giữ đúng mục tiêu an sinh.
Các chuyên gia nhấn mạnh, nhà ở xã hội được xây dựng từ nguồn lực xã hội nên không thể giao dịch như nhà thương mại. Giá thứ cấp tăng tự do không chỉ làm mất ý nghĩa ban đầu, gây bất công, mà còn biến nó thành công cụ trục lợi từ chính sách an sinh.
Theo Luật Nhà ở 2014 và Nghị định 100, người mua nhà ở xã hội sau 5 năm, khi đã có giấy chứng nhận, được phép giao dịch theo cơ chế thị trường. Điều này thường dẫn đến tình trạng giá sang tay tăng đột biến, nhiều dự án tăng gấp 3 – 4 lần so với giá gốc.