Giải pháp nào cho 60.000 tấn rác mỗi ngày?
Ô nhiễm môi trường đô thị ngày càng nghiêm trọng, trong khi bài toán thu gom và giảm thiểu rác thải vẫn nan giải, đặt ra thách thức lớn cho chất lượng sống và nỗ lực phát triển bền vững.
Tại nhiều thành phố lớn, rác thải đô thị chưa được phân loại, tập kết đúng nơi quy định, gây ô nhiễm và ảnh hưởng đến cảnh quan. Hiện mỗi ngày, Việt Nam phát sinh khoảng 60.000 tấn rác sinh hoạt, trong đó 60% là ở đô thị.
Theo Bộ Tài nguyên và Môi trường, hơn 70% lượng rác được xử lý bằng phương pháp chôn lấp, song chưa đến 20% đạt tiêu chuẩn hợp vệ sinh.
Bà Sylvie Fanchette, Giám đốc nghiên cứu IRD – Pháp, nhấn mạnh: “Điều quan trọng là phải giải quyết vấn đề thu gom, phân loại và tái chế, cũng như giảm thiểu rác thải. Chúng ta đang sản xuất và sử dụng ngày càng nhiều bao bì nhựa, tạo ra ngày càng nhiều rác.”
Các chuyên gia cho rằng thu gom hiệu quả phải bắt đầu từ phân loại rác tại nguồn. Tuy nhiên, nhiều người dân chưa có thói quen này, thậm chí chưa hiểu phân loại rác để làm gì và cách làm thế nào.
Ông Emmanuel Cerise, Giám đốc vùng Ile-de-France (PRX) tại Việt Nam, nhận định: “Thách thức đầu tiên là thu gom, phân loại và xử lý. Sau khi phân loại, chúng ta sẽ chôn lấp, đốt hay xử lý bằng dung dịch? Đây là bài toán chung của các đô thị lớn, trong đó Hà Nội không phải ngoại lệ.”
Kinh nghiệm quốc tế, trong đó có Pháp, cho thấy ngoài chính sách quốc gia giảm thiểu chất thải, cần có quyết định đồng bộ từ trên xuống để hỗ trợ người dân phân loại rác. Tuy vậy, thay đổi hành vi cũng mang tính quyết định. Ở Pháp, phải mất 5 năm để hình thành thói quen này. Do đó, với các thành phố lớn của Việt Nam, cần tăng cường tuyên truyền, hướng dẫn người dân phân loại và bỏ rác đúng nơi quy định.
