Gaza sau thoả thuận ngừng chiến: Cờ bạc ăn nhau canh cuối
Lệnh ngừng bắn Israel - Hamas mang đến thời gian tạm lắng tiếng súng quý giá cho Gaza, song việc duy trì nó và tái thiết khu vực vẫn là thách thức lớn.
Tổng thống Mỹ Donald Trump đã tận hưởng sự tung hô và ngợi ca khi tới Israel để phát biểu trước quốc hội nước này và tới Ai cập để cùng các bên trung gian ngoại giao ký kểt thoả thuận ngừng chiến mà Hamas và Israel đạt được với nhau trước đó. Ông Trump lớn giọng tuyên cáo rằng cuộc chiến tranh ở Dải Gaza đã kết thúc. Israel và Hamas đã trao trả tù binh và con tin. Người Palestine ở Dải Gaza tỵ nạn chiến tranh bắt đầu hồi hương. Tuy nhiên, kết thúc chiến tranh là kịch bản lý tưởng cho tương lai, bởi hiện vẫn không thể loại trừ hoàn toàn được khả năng chiến tranh giữa Hamas và Israel lại không tái bùng phát mà nguyên do nằm ở cả hai phía và ở chính chỗ ông Trump.
Các diễn biến vừa qua đóng vai trò rất quan trọng nhưng không quyết định đối với thành công của đề xuất hoà bình của ông Trump cho Dải Gaza. Tuy nhiên, trong giai đoạn tiếp theo, những vấn đề nan giải nhất, quyết định chiến tranh có tái bùng phát hay không? Hamas có tự giải giáp hay không, Israel có triệt thoái quân đội hoàn toàn ra khỏi Dải Gaza hay không? Hoạt động cứu trợ nhân đạo khẩn cấp và công cuộc tái thiết dải Gaza có được tiến hành thuận lợi và hiệu quả hay không? Cơ chế giám sát và đảm bảo thực thi thoả thuận vừa qua và tới đây giữa Israel và Hamas có thật sự khách quan, công bằng và có thể thiết quản cả Hamas lẫn Israel hay không? Bên cạnh đó, có những vấn đề cần phải giải quyết như: lấy tiền của ở đâu để tái thiết Dải Gaza, xác định lộ trình tiến tới thành lập nhà nước Palestine độc lập, có chủ quyền và lãnh thổ bao gồm cả Dải Gaza cùng tồn tại hoà bình với nhà nước Israel ở khu vực Trung Đông.
Kết quả của giai đoạn đầu này giúp các bên liên quan trực tiếp và gián tiếp đạt được mục tiêu và lợi ích riêng. Israel chấm dứt được bi kịch và thảm hoạ con tin, gỡ gạc thể diện và bớt bị cô lập trên thế giới, làm hài lòng ông Trump để không bị người này buông bỏ. Hamas đạt được mục tiêu là Israel phải thả tù binh và triệt thoái hoàn toàn quân đội ra khỏi Dải Gaza. Ông Trump có được thành tựu đối ngoại có thể "rùm beng" truyền thông tối đa. Ai cập, Qatar và Thổ Nhĩ Kỳ gây dựng được vai trò ngoại giao trung gian, ảnh hưởng chính trị trong khu vực và kiềm chế Israel.
Tiếp theo đây là cuộc chơi khác hoàn toàn mới ở dải Gaza và ở khu vực Trung Đông. Hamas tuyên bố vẫn cầm vũ khí và không từ bỏ mục tiêu theo đuổi lâu nay là xoá sổ nhà nước Israel. Israel chưa từ bỏ mục tiêu triệt bỏ hoàn toàn Hamas và chủ định không để cho thành lập nhà nước Palestine độc lập. Liệu Mỹ và Israel qua giai đoạn 1 sẽ không mưu tính khác? Đề xuất hoà bình của ông Trump chỉ nhằm chấm dứt cuộc chiến ở Dải Gaza, không nhằm tới giải pháp chính trị hoà bình cho cuộc xung khắc giữa Israel và Palestine. Cuộc chơi mới bắt đầu và phải về cuối mới rõ kết cục.
