Khai thác vàng và dị tật bẩm sinh ở trẻ nhỏ
Ở sâu trong rừng Amazon, nhiều phụ nữ thổ dân lo sợ mang thai do những dòng sông từng nuôi sống cộng đồng của họ nay chứa thủy ngân từ hoạt động khai thác vàng trái phép, đe dọa sức khỏe của những đứa trẻ chưa chào đời.
Tại làng Sai Cinza, Brazil - nơi bị vây quanh bởi các mỏ vàng bất hợp pháp, gia đình bé Rany Ketlen vẫn chưa hiểu vì sao con gái họ không thể ngẩng đầu và thường xuyên co giật. Bé Rany gặp mắc chứng khó nuốt và được cho uống nước hầm từ cá - nguồn thực phẩm truyền thống ở vùng này.
Bác sĩ Lunielle Da Cruz Caldeira, Khoa Thần kinh nhi, chia sẻ: “Lần đầu tiên, chúng tôi tiến hành một nghiên cứu theo dõi dài hạn để đánh giá phụ nữ mang thai và trẻ em phơi nhiễm thủy ngân. Đây là một nhóm dễ bị tổn thương, và cho đến nay chúng tôi vẫn chưa biết hoặc xác định được các dấu hiệu có thể phát sinh từ mức độ phơi nhiễm này".
Theo dữ liệu sơ bộ từ một nghiên cứu mới về tác động của nhiễm độc thủy ngân, Rany là một trong ít nhất 36 người - chủ yếu là trẻ em - mắc rối loạn thần kinh di truyền. Trong những năm gần đây, giới chức y tế khu vực cũng ghi nhận hàng chục ca bệnh tương tự, nhưng việc thiếu xét nghiệm và hạn chế tiếp cận y tế khiến xác định nguyên nhân trở nên khó khăn.
Các nhà nghiên cứu cho biết, thủy ngân thải ra từ hoạt động khai thác vàng trái phép. Giá vàng tăng cao kỷ lục đã thúc đẩy nạn khai thác lậu, làm tăng lượng thủy ngân vào sông ngòi. Thủy ngân đã nhiễm vào các loài cá là thành phần chính trong khẩu phần ăn của người bản địa, và tích tụ ở nhau thai, sữa mẹ và trẻ sơ sinh ở mức đáng báo động. Tuy nhiên, theo Trưởng làng kiêm y tá Zildomar Munduruku, ông không thể yêu cầu dân làng ngừng ăn cá bởi đó là nguồn thực phẩm chính.
Tháng tới, các nhà lãnh đạo thế giới sẽ nhóm họp tại Amazon trong khuôn khổ Hội nghị Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu COP30. Sự kiện được ví như “COP của rừng”, tập trung vào các mối đe dọa với rừng nhiệt đới và cộng đồng bản địa, trong đó có nạn khai thác vàng trái phép.
