ĐÀI PHÁT THANH
& TRUYỀN HÌNH HÀ NỘI

Vụ việc ngay lập tức làm dấy lên làn sóng phản ứng dữ dội trong khu vực và cộng đồng quốc tế.

Ngay sau vụ không kích, Văn phòng Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã công khai nhận trách nhiệm về vụ việc. Israel khẳng định đây là một hành động đơn phương nhằm loại bỏ các lãnh đạo Hamas, và không có bên nào khác tham gia.

Theo hãng tin Al Jazeera, Israel được cho là nhắm tới các nhân vật cấp cao của Hamas, trong đó có Khalil al-Hayya – thành viên hội đồng lãnh đạo Hamas, người có vai trò nổi bật sau khi nhiều thủ lĩnh nhóm này bị ám sát vào năm ngoái. Ngoài ra, Zaher Jabarin, quan chức phụ trách tài chính của Hamas, cũng được cho là mục tiêu tấn công.

Về phía Hamas, lực lượng này xác nhận vụ tấn công khiến một số thành viên thiệt mạng, trong đó có con trai của ông Khalil al-Hayya và một phụ tá thân cận. Tuy nhiên, Hamas khẳng định các lãnh đạo cấp cao vẫn sống sót, nhấn mạnh Israel đã “thất bại trong nỗ lực loại bỏ nhóm đàm phán ngừng bắn”.

Về phía Qatar, Thủ tướng Sheikh Mohammed Al Thani gọi cuộc tấn công của Israel là hành động phản bội, khẳng định Doha sẽ thực hiện mọi biện pháp cần thiết để bảo vệ chủ quyền.

Thủ tướng Qatar Sheikh Mohammed bin Abdulrahman Al Thani, cho biết: “Vụ tấn công của Israel trên đất Qatar có thể được xem là hành động khủng bố nhà nước do Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu thực hiện. Các hành động quân sự liên tục và có tính toán của Israel đã làm mất ổn định an ninh và trật tự trong khu vực. Ông Netanyahu từng tuyên bố muốn định hình lại Trung Đông, liệu điều này có đồng nghĩa là ông ấy cũng định can thiệp vào vùng Vịnh?”

Dù cam kết vai trò hòa giải trong khu vực, nhưng Thủ tướng Al Thani thừa nhận rằng sau vụ tấn công của Israel, tiến trình ngoại giao gần như bị phá hủy, và hiện không có cuộc đàm phán nào với Nhà nước Do Thái về thỏa thuận hòa bình.

Qatar hiện đã thành lập một nhóm pháp lý để xác định cách ứng phó với vụ tấn công. Theo một số nguồn ngoại giao, Qatar có thể cân nhắc theo đuổi một vụ kiện dân sự tại Tòa án Công lý Quốc tế hoặc một vụ kiện hình sự tại Tòa án Hình sự Quốc tế.

Về phía Mỹ, Tổng thống Donald Trump cho biết ông coi việc loại bỏ Hamas là mục tiêu hợp lý, nhưng tỏ ra lo ngại khi cuộc tấn công diễn ra tại Qatar, đồng minh chiến lược của Washington ngoài Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO). Ông Trump khẳng định đã chỉ đạo đặc phái viên Steve Witkoff cảnh báo Qatar trước cuộc không kích, nhưng Doha bác bỏ thông tin này, nói rằng họ chỉ nhận được cuộc gọi từ quan chức Mỹ khi tiếng nổ đã vang lên. Sau vụ việc, ông Trump đã điện đàm với lãnh đạo Qatar và Thủ tướng Israel để xoa dịu căng thẳng.

Tổng thống Mỹ Donald Trump nhận định: “Vụ tấn công của Israel ở Qatar không phải là một tình huống tốt. Chúng tôi muốn các con tin được trả lại, nhưng tôi rất không hài lòng về những gì đã diễn ra hôm nay.”

Một số nghị sĩ đảng Dân chủ Mỹ đã lên án cuộc tấn công của Israel vào Qatar, trong khi nhiều nhà phân tích và tổ chức chính trị – xã hội cho rằng chính quyền Trump “quá yếu để kiềm chế Thủ tướng Netanyahu và duy trì các đảm bảo an ninh với các đối tác Trung Đông”.

Bà Mona Yacoubian, Giám đốc Chương trình Trung Đông, Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế: “Tổng thống Trump rõ ràng đang nỗ lực kiểm soát thiệt hại. Ông hiểu và lắng nghe sự tức giận của Qatar về cuộc tấn công của Israel, và đang tìm cách nhấn mạnh rằng Mỹ không hề tham gia hay tán thành vụ việc. Mục tiêu là xoa dịu cơn giận của Qatar để nước này có thể tiếp tục vai trò trung gian quan trọng của mình. Vụ tấn công thực sự làm suy yếu uy tín của Mỹ trong khu vực, đặc biệt là tại Qatar, nơi có căn cứ quân sự lớn nhất của Mỹ. Nhiều nước trong khu vực đang đặt câu hỏi về mức độ đáng tin cậy của Washington trong đảm bảo an ninh và khả năng kiềm chế Israel.”

Trên bình diện quốc tế, Liên minh châu Âu (EU), Nhật Bản, Canada gọi đây là hành vi vi phạm luật pháp quốc tế. Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất, quốc gia đã bình thường hóa quan hệ với Israel theo Hiệp định Abraham năm 2020, gọi đây là hành động “hèn nhát”.

Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres lên án vụ tấn công và cho biết Qatar đã đóng một vai trò rất tích cực trong việc tìm kiếm lệnh ngừng bắn ở Dải Gaza, cũng như giải thoát các con tin bị Hamas bắt giữ. Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc dự kiến sẽ nhóm họp về cuộc tấn công của Israel ở Qatar vào rạng sáng mai (giờ Việt Nam).

Trong khi đó, giới quan sát cũng đặt ra hàng loạt câu hỏi lớn về giới hạn hành động của Israel. Một số ý kiến cho rằng Tel Aviv gần như không còn ranh giới đỏ, đặc biệt sau một loạt các hành động quân sự gây nhiều tranh cãi thời gian gần đây, từ việc đưa quân vào Syria, tiêu diệt thủ lĩnh Hezbollah ở Liban, không kích Yemen, cho đến chiến tranh 12 ngày với Iran và mở rộng tấn công vào thành phố Gaza.

Những cuộc tấn công của Israel không chỉ nhắm vào các quốc gia mà Tel Aviv coi là mối đe dọa, mà còn nhắm vào các bên trung gian hòa bình. Điều này đặc biệt gây lo ngại bởi nó cho thấy quan hệ quốc tế trong khu vực đang bị định hình lại theo những cách khó lường, gợi nhớ đến bối cảnh căng thẳng trước hoặc ngay đầu Thế chiến thứ hai.