Bay bằng VNeID: Thêm tiện lợi, bớt phiền toái | Hà Nội tin mỗi chiều
Vé giấy và các giấy tờ chứng minh sẽ không còn cần thiết từ tháng 12, khi hành khách bay nội địa chỉ dùng ứng dụng VNeID và sinh trắc học để làm thủ tục.
Đây là bước cải tiến quan trọng, vừa giảm phiền toái cho người dân, vừa giúp ngành hàng không vận hành trơn tru, đồng thời đưa Việt Nam tiến gần hơn đến chuẩn mực quốc tế về quản lý hành khách.
Nếu từng bay vào dịp cao điểm, hành khách không xa lạ với cảnh xếp hàng dài, chen chúc chờ làm thủ tục. Nhiều người lo trễ chuyến chỉ vì khâu kiểm tra giấy tờ. Với VNeID, thay vì phải trình giấy tờ ở nhiều chốt, hành khách chỉ cần bước qua cổng nhận diện, vài giây là xong. Điều này giúp thời gian chờ đợi giảm đáng kể, sự căng thẳng ở sân bay cũng giảm bớt. Ở Singapore, sân bay Changi – một trong những sân bay tốt nhất thế giới – đã triển khai công nghệ này từ lâu và được hành khách đánh giá cao nhờ trải nghiệm nhanh, gọn, chính xác. Việt Nam đi theo hướng này rõ ràng là một quyết định đúng đắn.
Không chỉ tiết kiệm thời gian, công nghệ mới còn nâng cao an ninh hàng không. Giấy tờ có thể bị làm giả hoặc sử dụng sai mục đích, trong khi dữ liệu sinh trắc học gần như không thể giả mạo. Việc quét khuôn mặt hoặc vân tay giúp xác minh danh tính chính xác hơn, giảm nguy cơ mạo danh. Tại Mỹ, Cơ quan Hải quan và Bảo vệ biên giới (CBP) đã dùng sinh trắc học ở nhiều cửa khẩu quốc tế và ghi nhận kết quả tích cực trong ngăn chặn gian lận. Điều đó cho thấy công nghệ này không chỉ làm thủ tục nhanh hơn mà còn giúp bay an toàn hơn.
Một số ý kiến băn khoăn về quyền riêng tư là điều dễ hiểu. Dữ liệu sinh trắc học là thông tin nhạy cảm, một khi bị lộ thì không thể thay đổi như số điện thoại hay mật khẩu. Nhưng đây không phải là lý do để chần chừ. Kinh nghiệm từ châu Âu cho thấy, nếu có hành lang pháp lý rõ ràng, minh bạch về lưu trữ và sử dụng dữ liệu, người dân sẽ yên tâm tham gia. Việt Nam hoàn toàn có thể học theo: quy định cụ thể ai được quyền truy cập, dữ liệu lưu bao lâu, cơ chế giám sát độc lập và trách nhiệm giải trình khi có sự cố.
Lợi ích của VNeID còn ở tác động lan tỏa. Khi thói quen sử dụng VNeID hình thành trong hàng không, người dân sẽ quen với định danh điện tử trong nhiều dịch vụ khác: ngân hàng, y tế, hành chính công. Khi ấy, chỉ với một ứng dụng duy nhất, người dân có thể giải quyết phần lớn công việc mà không cần mang theo giấy tờ. Đây chính là nền tảng xây dựng xã hội số hiện đại, minh bạch, tiết kiệm.
So sánh quốc tế, có thể thấy Việt Nam đi khá nhanh và quyết đoán. Ở Mỹ, sinh trắc học chủ yếu phục vụ chuyến bay quốc tế, còn nội địa vẫn song hành giấy tờ. Ở châu Âu, việc triển khai bị hạn chế bởi quy định bảo mật khắt khe. Trong khi đó, Việt Nam chọn áp dụng rộng rãi cho tất cả chuyến bay nội địa, đồng thời cam kết không yêu cầu hành khách xuất trình giấy tờ nếu thông tin đã có trong VNeID. Đây là bước đi thể hiện sự tự tin vào hạ tầng công nghệ và quyết tâm cải cách hành chính.
Tất nhiên, triển khai nhanh cũng có thách thức: cần đầu tư đồng bộ thiết bị, đào tạo nhân viên, xử lý kịp thời sự cố kỹ thuật. Nếu hệ thống trục trặc, hành khách sẽ mất niềm tin. Nhưng những thách thức ấy có thể vượt qua bằng sự chuẩn bị kỹ càng và cơ chế giám sát minh bạch.
Điều quan trọng là, đây là một thay đổi mang lợi ích cụ thể: người dân đi lại thuận tiện hơn, sân bay vận hành hiệu quả hơn, an ninh được bảo đảm hơn và niềm tin vào chuyển đổi số được củng cố. Chính sách nào cũng có rủi ro, nhưng trong trường hợp này, lợi ích rõ ràng vượt trội.
Tóm lại, “bay bằng VNeID” không chỉ là cải tiến thủ tục. Nó còn minh chứng cho thấy công nghệ số có thể làm cuộc sống của người dân dễ dàng, văn minh hơn. Khi hành khách cảm nhận được sự thuận tiện và an toàn trên từng chuyến bay, đó chính là thành công lớn nhất của chính sách này.
