Mặt trái của sáng tác âm nhạc bằng AI
Bất kỳ ai hiện nay cũng có thể trở thành nhạc sĩ nhờ sự hỗ trợ của trí tuệ nhân tạo (AI). Tuy nhiên, bên cạnh sự tiện lợi, sáng tác bằng AI cũng đặt ra nhiều mặt trái trong thời đại công nghệ phát triển mạnh mẽ.
Chỉ cần vài phút thao tác, kể cả với những người chưa từng học nhạc lý, một bản nhạc hoàn chỉnh sẽ ra đời với sự hỗ trợ của AI. Điều này mở ra cơ hội tiếp cận âm nhạc dễ dàng hơn bao giờ hết. Thế nhưng, nếu đặt lên bàn cân so sánh với những tác phẩm do các nhạc sĩ chuyên nghiệp đầu tư sáng tác, sự khác biệt là rất rõ ràng.
Nhạc sĩ Vũ Huyền Ngọc - chủ nhân của nhiều tác phẩm âm nhạc nổi bật về đề tài quê hương đất nước khẳng định, AI có thể là công cụ hỗ trợ thú vị, mang lại sự tiện lợi cho những người mới bắt đầu, nhưng không thể thay thế vai trò sáng tạo của con người. Nhạc sĩ nhận xét: "Những sản phẩm từ AI thường thiếu chiều sâu cảm xúc, tính sáng tạo và sự độc đáo vốn được hình thành từ trải nghiệm và tâm hồn người nghệ sĩ".
Nhạc sĩ An Hiếu chia sẻ thêm: "Tôi cũng đã chấm thi ở rất nhiều cuộc thi sáng tác ca khúc, trong đó, khoảng 10 - 20% tác phẩm sử dụng công nghệ AI. Điều đó là không nên. Công nghệ không thể thay thế được cảm xúc của con người. Nó sẽ cho ra những tác phẩm vô hồn, vô cảm. Hơn nữa, tiếng Việt của chúng ta quá nhiều dấu, đưa vào công nghệ bị ép chữ, ép lời, nghe rất sống sượng".
Không chỉ dừng lại ở chất lượng nghệ thuật, một vấn đề khác đang gây nhiều tranh luận chính là bản quyền. Một sản phẩm âm nhạc khi ra đời bằng AI sẽ được đăng ký bản quyền như thế nào? Người dùng, nhà phát triển phần mềm hay chính AI sẽ là tác giả? Việc xác định quyền sở hữu và trách nhiệm pháp lý cho đến nay vẫn chưa có câu trả lời.
Nhạc sĩ Lê Thành Trung cho biết: "Khi một bản nhạc do AI sáng tác, việc xác định ai là tác giả hợp pháp rất phức tạp. Trên thực tế, các tác phẩm do AI sáng tác sẽ không được cấp bản quyền và bị trả lại".
AI mở ra những cơ hội sáng tạo chưa từng có cho âm nhạc, song cũng đặt ra không ít thách thức. Con người sẽ lựa chọn cách ứng xử thế nào để công nghệ thực sự trở thành một trợ thủ đắc lực, thay vì làm lu mờ đi giá trị sáng tạo vốn là bản chất cao quý của nghệ thuật?
