Mỹ – Saudi Arabia nâng tầm quan hệ chiến lược
Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 18/11 đã tiếp đón Thái tử Ả Rập Xê-út Mohammad bin Salman tại Nhà Trắng, với nhiều nghi thức trọng thể, từ thảm đỏ, đội kỵ binh danh dự đến bữa tối xa hoa.
Sự kiện đánh dấu một cột mốc mới trong quan hệ giữa Mỹ và Ả Rập Xê-út, đồng thời phản ánh chiến lược của chính quyền Trump nhằm tăng cường đầu tư tài chính, củng cố quan hệ đối tác chiến lược với Riyadh cũng như các đồng minh ở khu vực Trung Đông.
Tại cuộc gặp, Tổng thống Trump ca ngợi khả năng lãnh đạo của Thái tử Mohammad bin Salman và nhấn mạnh hợp tác sâu rộng giữa hai nước. Mỹ và Ả Rập Xê-út đã ký kết một thỏa thuận an ninh, mở rộng hợp tác quốc phòng, trong đó Ả Rập Xê-út được chỉ định là “đồng minh lớn ngoài NATO” – quy chế mà Mỹ trước đó đã trao cho 19 quốc gia đồng minh thân cận khác, bao gồm Israel, Jordan, Kuwait và Qatar, nhưng không đi kèm cam kết bảo đảm an ninh trực tiếp.
Tổng thống Mỹ Donald Trump thông tin: “Tôi vui mừng thông báo, chúng ta đang đưa hợp tác quân sự lên một tầm cao mới bằng cách chính thức công nhận Ả Rập Xê-út là một đồng minh quan trọng ngoài NATO. Và quan trọng hơn, chúng ta vừa ký kết một thỏa thuận quốc phòng chiến lược lịch sử cách đây không lâu.”
Ngoài việc tạo điều kiện thuận lợi cho chuyển giao vũ khí, thỏa thuận cho phép Ả Rập Xê-út trở thành địa điểm lưu trữ vũ khí Mỹ, tham gia các hợp đồng bảo trì, sửa chữa quân sự và mua đạn urani nghèo. Tổng thống Trump cũng chính thức thông báo đồng ý bán tiêm kích F-35 cho Ả Rập Xê-út.
Về phần mình, Thái tử Mohammad bin Salman đã cam kết nâng mức đầu tư của Ả Rập Xê-út tại Mỹ lên 1.000 tỷ USD, tăng so với con số 600 tỷ USD trong chuyến thăm Ả Rập Xê-út của nhà lãnh đạo Mỹ hồi tháng 5 vừa qua. Các khoản đầu tư dự kiến tập trung vào các lĩnh vực công nghệ, trí tuệ nhân tạo, cũng như mua động cơ phản lực và thiết bị quân sự. Ngoài ra, Thái tử bin Salman khẳng định Ả Rập Xê-út sẽ tham gia Hiệp định Abraham về bình thường hóa quan hệ với Israel, song cần một lộ trình rõ ràng cho giải pháp hai nhà nước với Palestine.
Chuyến thăm Nhà Trắng diễn ra 7 năm sau vụ sát hại nhà báo Jamal Khashoggi, sự kiện từng gây căng thẳng quan hệ hai nước. Trả lời về vụ việc, Thái tử bin Salman phủ nhận mọi cáo buộc liên quan, nhấn mạnh chính phủ Ả Rập Xê-út đã cải thiện hệ thống pháp lý nhằm ngăn chặn sự việc tương tự tái diễn. Tổng thống Trump đánh giá cao những tiến bộ của Ả Rập Xê-út về nhân quyền và phát triển kinh tế, đồng thời tái khẳng định mối quan hệ chiến lược lâu dài với Riyadh.
Ả Rập Xê-út từ lâu là một trong những đồng minh quan trọng của Mỹ tại Trung Đông. Tổng thống Mỹ Donald Trump đặc biệt coi trọng mối quan hệ này, và đã chọn Ả Rập Xê-út là điểm đến trong các chuyến công du nước ngoài đầu tiên ở cả nhiệm kỳ thứ nhất và nhiệm kỳ thứ hai của ông.
