Nhà nước điều tiết và quyết định giá đất
Nhà nước sẽ quyết định giá đất thay vì hoàn toàn theo thị trường nhằm tăng vai trò điều tiết trong quy hoạch, phát triển đô thị và quản lý ngân sách.
Theo Dự thảo Luật đất đai 2024 sửa đổi, Nhà nước sẽ quyết định giá đất thay vì hoàn toàn theo nguyên tắc thị trường. Đây là một bước điều chỉnh lớn, cho thấy định hướng siết chặt vai trò điều tiết của Nhà nước với nguồn lực đất đai, một yếu tố quan trọng trong quy hoạch, phát triển đô thị và điều phối ngân sách công.
Savills Hà Nội đánh giá, hiệu quả của chính sách sẽ phụ thuộc rất lớn vào cách triển khai và dữ liệu đi kèm. Nếu thiếu hệ thống thông tin đầy đủ, cập nhật hoặc xa rời giao dịch thực tế, giá đất sẽ khó phản ánh đúng giá trị sử dụng đất. Điều này có thể ảnh hưởng đến khả năng lập dự toán ngân sách, gây khó khăn cho nhà đầu tư, hoặc tạo sự thiếu nhất quán giữa các địa phương - đặc biệt khi chưa có cơ sở dữ liệu định giá đất toàn quốc nếu giá đất được ấn định mà không dựa trên cơ sở thị trường.
Nhà nước có thể không thu được giá trị tương xứng từ tài sản đất đai ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả phân bổ ngân sách công trong giai đoạn phát triển hiện nay. Còn thực hiện trên cơ sở định giá công bằng, vai trò điều tiết của Nhà nước có thể đảm bảo nguồn lực từ đất đai phục vụ lợi ích chung. Nhà nước chủ động định giá có thể tạo khung giá rõ ràng hơn cho thu hồi đất, tính nghĩa vụ tài chính và kiểm soát đầu cơ, đặc biệt trong bối cảnh dữ liệu thị trường hiện còn thiếu minh bạch. Tuy nhiên, để đảm bảo tính khách quan, vai trò của các tổ chức định giá độc lập và dữ liệu tham chiếu thực tế là không thể thiếu.
