ĐÀI PHÁT THANH
& TRUYỀN HÌNH HÀ NỘI

Tuyên bố này được đưa ra trong bối cảnh hai nhà lãnh đạo Nga - Mỹ chuẩn bị bước vào hội nghị thượng đỉnh song phương quan trọng tại Alaska vào thứ Sáu (15/8) theo giờ địa phương.

Phát biểu trong một đoạn video ngắn do Điện Kremlin công bố sau cuộc họp với các quan chức cấp cao hôm thứ Năm (14/8), Tổng thống Nga Vladimir Putin cho biết chính quyền Trump đang thực hiện những “nỗ lực mạnh mẽ và chân thành để chấm dứt các hành động thù địch” và “hướng tới các thỏa thuận mang lại lợi ích cho tất cả các bên liên quan”.

Tổng thống Nga cũng nêu khả năng đạt được một thỏa thuận rộng lớn hơn về kiểm soát vũ khí hạt nhân với Mỹ.

Ông Trump để ngỏ triển vọng hòa đàm ba bên

Từ Washington, ông Trump tỏ ra thận trọng hơn khi đánh giá “có 25% khả năng” hội nghị thất bại. Tuy nhiên, ông cũng đề cập đến khả năng mời Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tham gia một cuộc gặp ba bên nếu cuộc đàm phán với Tổng thống Nga Putin đạt được kết quả tích cực.

Phát biểu trên đài Fox News, ông Trump không loại trừ khả năng “ở lại Alaska lâu hơn” nếu tình hình đàm phán đòi hỏi. Điều này làm dấy lên những đồn đoán về một tiến trình hòa bình mới có thể được khởi động tại Mỹ nhưng cũng khiến các đồng minh châu Âu phải cảnh giác.

Ông Zelensky tìm kiếm sự bảo trợ từ London và Berlin

Trong khi nguyên thủ Nga - Mỹ chuẩn bị gặp mặt tại Anchorage, Alaska, các nhà lãnh đạo châu Âu, đặc biệt là Tổng thống Ukraine và chính phủ Anh cũng đã nhanh chóng gặp gỡ để đảm bảo tiếng nói và lợi ích của họ không bị phớt lờ.

Tổng thống Zelensky đã có mặt tại London hôm thứ Năm, nơi ông được Thủ tướng Anh Keir Starmer đón tiếp nồng hậu. Dù không có tuyên bố chính thức nào được đưa ra, song cuộc gặp mang ý nghĩa biểu tượng rõ ràng: sự ủng hộ không lay chuyển của Anh đối với Ukraine.

Trước đó, ông Zelensky cũng đã tham gia một cuộc họp trực tuyến với Tổng thống Trump và các lãnh đạo châu Âu, bao gồm Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Thủ tướng Đức Friedrich Merz. Ông Trump được cho là đã trấn an các đối tác rằng ông ưu tiên một lệnh ngừng bắn và sẽ “không đi một mình” trong các thỏa thuận với Tổng thống Putin.

Tuy vậy, phát biểu sau cuộc họp, ông Trump cũng cảnh báo Nga về “hậu quả rất nghiêm trọng” nếu ông Putin không đồng ý ngừng bắn, một tuyên bố vừa nhằm trấn an, vừa để gây áp lực. Dù các cuộc tiếp xúc ngoại giao liên tục diễn ra, song nhiều nhà lãnh đạo châu Âu vẫn lo ngại rằng hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Nga có thể bỏ qua các lợi ích cốt lõi của Ukraine. Trong bối cảnh xung đột  kéo dài và phương Tây ngày càng mệt mỏi, một thỏa thuận vội vàng có thể khiến Kiev phải từ bỏ các vùng lãnh thổ bị kiểm soát để đổi lấy một lệnh ngừng bắn mong manh.

Phát biểu trước các lãnh đạo trong “liên minh tự nguyện” nhóm các quốc gia cam kết giám sát một thỏa thuận hòa bình tiềm năng, Thủ tướng Anh ông Keir Starmer nhấn mạnh: “Biên giới quốc tế không thể và không được phép thay đổi bằng vũ lực”. Ông cảnh báo các đồng minh phương Tây phải sẵn sàng “tăng cường áp lực” nếu Nga không tôn trọng chủ quyền của Ukraine.

Trong khi đó, phía Điện Kremlin hạ thấp kỳ vọng về bất kỳ đột phá nào từ hội nghị thượng đỉnh sắp diễn ra. Người phát ngôn Điện Kremlin - ông Dmitry Peskov tuyên bố không có kế hoạch ký kết văn kiện nào tại hội nghị và cảnh báo rằng sẽ là “sai lầm nghiêm trọng” nếu kỳ vọng một đột phá.

Theo Điện Kremlin, hội nghị thượng đỉnh giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin sẽ bắt đầu lúc 11h30 sáng (giờ địa phương) tại Anchorage, Alaska. Cố vấn chính sách đối ngoại của ông Putin, bà Yuri Ushakov, cho biết hai nhà lãnh đạo sẽ mở đầu bằng cuộc gặp riêng, sau đó là phiên làm việc mở rộng với sự tham gia của các phái đoàn hai bên. Các cuộc thảo luận sẽ tiếp tục trước khi kết thúc bằng một cuộc họp báo chung.

Tổng thống Trump sau đó đã bác bỏ tuyên bố từ phía Điện Kremlin, cho biết chưa có quyết định chính thức nào được đưa ra liên quan đến việc tổ chức họp báo chung với Tổng thống Putin. Điều này phản ánh sự thiếu chắc chắn không chỉ về kết quả đàm phán, mà cả về cách thức mà các cuộc thương lượng sẽ được tiến hành.

Tâm lý hoài nghi của người dân Ukraine

Tại Ukraine, người dân tiếp tục cho thấy sự chờ đợi và hoài nghi với sự kiện này. Bà Oleksandra Kozlova, một nhân viên ngành công nghệ tại Kiev, chia sẻ: “Tôi không nghĩ vòng đàm phán này sẽ mang tính quyết định. Đã có quá nhiều cuộc họp, quá nhiều lời hứa rằng mọi thứ sẽ được giải quyết nhưng xung đột vẫn tiếp diễn”.

Anh Anton Vyshniak một nhân viên bán ô tô cho rằng: “Thậm chí chúng tôi chấp nhận khả năng phải nhượng bộ lãnh thổ để đổi lấy mạng sống của các binh sĩ”, “Biên giới là biên giới nhưng sinh mạng con người là vô giá”, anh nói.

Trên thực địa: Giao tranh tiếp diễn và tù binh được trao đổi

Trong khi các cuộc đàm phán cấp cao đang được chuẩn bị kỹ lưỡng, xung đột giữa Nga và Ukraine vẫn diễn ra ác liệt. Ngày 14/8, Tổng thống Zelensky thông báo Ukraine đã đảm bảo việc trả tự do cho 84 công dân Nga khỏi các trại giam, bao gồm cả binh lính và dân thường, trong đó có người bị giam từ năm 2014. Phía Nga, Bộ Quốc Phòng cũng xác nhận đã tiếp nhận 84 binh sĩ theo chương trình trao đổi tù binh.

Cùng ngày, một đợt không kích của Nga vào khu vực Sumy và phía Nga, thành phố Rostov-on-Don gần biên giới cũng bị máy bay không người lái của Ukraine tấn công.

Đột phá hòa bình hay củng cố vị thế cho Moscow?

Hội nghị thượng đỉnh tại Alaska là lần đầu tiên Tổng thống Trump và Tổng thống Putin gặp mặt trực tiếp kể từ khi ông Trump quay lại Nhà Trắng trong nhiệm kỳ thứ hai. Trong bối cảnh châu Âu đứng trước thách thức đoàn kết, bất kỳ bước đi nào của ông Trump tại hội nghị cũng có thể định hình lại cục diện chính trị toàn cầu.

Với Ukraine, kết quả của cuộc gặp có thể là khởi đầu cho hòa bình hoặc một chương mới đầy bất trắc.