Ông Trump sẽ 'làm cho nước Mỹ khỏe mạnh trở lại'?
Bộ trưởng Y tế Mỹ đã công bố một báo cáo về chấm dứt các bệnh mãn tính ở trẻ em nhằm hướng tới mục tiêu chung “Làm cho nước Mỹ khỏe mạnh trở lại”. Tuy nhiên, việc thiếu những biện pháp cụ thể khiến kế hoạch chưa thật sự toàn diện.
Bản báo cáo dài 20 trang đề cập đến nhiều lĩnh vực, trong đó có việc tăng cường giám sát vaccine và chứng tự kỷ, cải thiện chế độ dinh dưỡng, nâng cao chất lượng nước, cũng như kiểm soát chặt chẽ hơn các quảng cáo thuốc theo toa, đặc biệt là quảng cáo thông qua những người có ảnh hưởng trên mạng xã hội. Ngoài ra, báo cáo cũng nêu vấn đề tiêu thụ thực phẩm siêu chế biến. Tuy nhiên bản kế hoạch được chính quyền Trump mong đợi có thực sự mang tới những thay đổi cần thiết để cải thiện phúc lợi của trẻ em hay không vẫn còn gây nhiều tranh cãi.
Mỹ công bố báo cáo “Làm trẻ em khỏe mạnh trở lại”
Báo cáo của Ủy ban "Làm cho nước Mỹ khỏe mạnh trở lại" (MAHA) được cho là một trong những thành tựu nổi bật của Bộ trưởng Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Mỹ Robert F. Kennedy Jr, hứa hẹn sẽ chấm dứt các bệnh tật ở trẻ em bằng cách tập trung các cơ quan y tế công cộng của quốc gia vào các chủ đề ưu tiên đối với sức khỏe trẻ em. Trọng tâm của báo cáo được tóm gọn trong bốn vấn đề: chế độ ăn uống kém, tiếp xúc với hóa chất, thiếu hoạt động thể chất và lạm dụng thuốc.
Ông Kennedy đã viện dẫn những số liệu thống kê khác nhau cho thấy, Mỹ chi tiêu nhiều tiền cho chăm sóc sức khỏe hơn bất kỳ quốc gia nào, nhưng lại có tuổi thọ trung bình thấp nhất và kết quả sức khỏe kém hơn các quốc gia phát triển khác. Tỷ lệ mắc bệnh tiểu đường và tự kỷ đang gia tăng; trẻ em gái dậy thì sớm hơn; nam giới trẻ tuổi có nồng độ testosterone và số lượng tinh trùng thấp hơn bình thường và nhiều người không đủ điều kiện nhập ngũ, gây ra một cuộc khủng hoảng an ninh quốc gia.
"Đây là một cuộc khủng hoảng hiện sinh đối với đất nước chúng ta và tôi rất biết ơn vì được làm việc cho một vị tổng thống sẵn sàng vượt qua mọi rào cản để ngăn chặn điều này và chữa lành cho con em chúng ta".
Ông Robert F. Kennedy Jr. - Bộ trưởng Bộ Y tế và Dịch vụ nhân sinh Mỹ.
Khi công bố báo cáo, Bộ trưởng Y tế Robert F. Kennedy Jr. cho biết, 128 sáng kiến trong báo cáo là "mang tính lịch sử và chưa từng có tiền lệ". Ông đồng thời gọi đây là "sự hợp tác toàn diện giữa nhân viên y tế, giáo viên và ngành công nghiệp".
Bản kế hoạch đề cập tới vấn đề bổ sung khoáng chất fluoride vào nước sinh hoạt, điều chỉnh lịch tiêm chủng cho trẻ em, mở rộng quyền từ chối tiêm vaccine của phụ huynh và cân nhắc tới tính hiệu quả của thuốc chống trầm cảm.
Bản kế hoạch cũng đề xuất đến chiến dịch giáo dục nâng cao nhận thức về sinh sản. Sáng kiến này xuất phát từ mối quan ngại về tỷ lệ sinh đang có dấu hiệu suy giảm tại Mỹ, tác động của bức xạ điện tử, trong đó có việc sử dụng điện thoại di động đối với sức khỏe sinh sản. Ngoài ra, bản kế hoạch xác định thúc đẩy mục tiêu tăng tỷ lệ nuôi con bằng sữa mẹ, giảm sử dụng động vật trong nghiên cứu, khuyến khích đổi mới trong lĩnh vực sản xuất kem chống nắng.
Báo cáo lưu ý rằng, 60% lượng calo mà trẻ em Mỹ tiêu thụ đến từ thực phẩm chế biến sẵn - thường chứa nhiều muối, tinh bột tinh chế và đường; đồng thời kêu gọi một chiến dịch giáo dục để thúc đẩy các hướng dẫn về chế độ ăn uống của chính phủ, dự kiến sẽ được cập nhật trong những tuần tới. Chiến dịch này sẽ nhấn mạnh việc ăn nhiều thực phẩm nguyên chất và ít sản phẩm chế biến sẵn hơn. Bên cạnh đó, việc ban hành và siết chặt các quy định hiện có đối với quảng cáo dược phẩm trên mạng cũng được nhấn mạnh trong bản kế hoạch, nhằm hạn chế các thông tin sai lệch, có nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng.
Ngoài ra, kế hoạch còn bao gồm việc khởi động một sáng kiến giáo dục và nâng cao nhận thức về thời lượng sử dụng màn hình - một trong những nguyên nhân gây ra tình trạng lười vận động.
"Tôi rất vui mừng vì chúng ta cùng chia sẻ mong muốn xây dựng một tương lai khỏe mạnh hơn cho con em chúng ta và xã hội. Không gì quan trọng hơn sức khỏe của trẻ em và do đó chúng tôi nhận thức rằng, chúng ta không thể chấp nhận xu hướng tai hại hoặc sự gia tăng các bệnh béo phì, tiểu đường, rối loạn phát triển thần kinh ở trẻ em và các chỉ số sức khỏe kém khác của trẻ em".
Ông Vince Haley - Giám đốc Hội đồng Chính sách nội địa của Nhà Trắng.
Nhiều chuyên gia y tế công cộng cho biết, những ý tưởng trong báo cáo nhằm cải thiện sức khỏe trẻ em về mặt lý thuyết là tốt, nhưng lại thiếu một chiến lược rõ ràng. Ủy ban "Làm cho nước Mỹ khỏe mạnh trở lại" (MAHA) được thành lập bởi Tổng thống Donald Trump thông qua một sắc lệnh hành pháp và được lãnh đạo bởi Bộ trưởng Y tế Robert F. Kennedy Jr. - một người lâu năm ủng hộ phong trào chống vaccine.
Chính sách thực phẩm vẫn giữ nguyên
Theo báo cáo gần đây của Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh (CDC) Mỹ, trung bình trẻ em ở nước này nhận được gần hai phần ba lượng calo từ thực phẩm siêu chế biến chứa đầy chất phụ gia và đường, muối và chất béo có hàm lượng calo cao. Các chuyên gia cho biết, chế độ ăn uống kém dinh dưỡng này đang góp phần làm tăng tỷ lệ béo phì ở trẻ em và làm gia tăng bệnh tiểu đường loại 2, bệnh gan nhiễm mỡ, huyết áp cao cùng nhiều bệnh khác ở thanh thiếu niên trên cả nước. Tuy nhiên trong báo cáo mới công bố của MAHA, chính sách về thực phẩm vẫn không có nhiều thay đổi.
Một đánh giá vào tháng 2 về 45 phân tích tổng hợp trên gần 10 triệu người cho thấy, chỉ cần thêm một khẩu phần thực phẩm siêu chế biến mỗi ngày cũng làm tăng 50% nguy cơ tử vong do bệnh tim mạch. Đánh giá này cũng cho thấy, việc ăn nhiều thực phẩm siêu chế biến cũng có thể làm tăng 55% nguy cơ béo phì, 41% nguy cơ rối loạn giấc ngủ, 40% nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2 và 20% nguy cơ trầm cảm.
Ông Barry Popkin, Giáo sư danh dự WR Kenan Jr. tại Trường Y tế Công cộng Toàn cầu Gillings thuộc Đại học North Carolina tại Chapel Hill cho biết, trong khi việc lên án thực phẩm siêu chế biến là lời kêu gọi của Bộ trưởng Y tế và Nhân sinh Mỹ - ông Kennedy và phong trào MAHA, thì báo cáo mới nhất này lại chỉ đề cập rất ngắn gọn và điều đáng buồn là họ sẽ hỗ trợ nghiên cứu và ban hành hướng dẫn nhưng lại không đưa ra quy định hay luật lệ nào để bắt buộc thay đổi.
Bà Marion Nestle, Giáo sư danh dự về dinh dưỡng, nghiên cứu thực phẩm và sức khỏe cộng đồng tại Đại học New York cũng cho biết, báo cáo "thiếu thông tin cụ thể và yếu về hành động quản lý".
"Thông điệp chính của báo cáo vẫn là cần thêm nghiên cứu. Nó không đề cập đầy đủ về những việc cần làm để cải thiện chế độ ăn uống của trẻ em Mỹ".
Giáo sư Marion Nestle - Chuyên gia dinh dưỡng.
Bà Nestle cho rằng, ngành công nghiệp thực phẩm và nhà hàng kiếm được quá nhiều tiền từ việc tiếp thị thực phẩm không lành mạnh cho trẻ em, nên không thể tự mình áp đặt các hạn chế trừ khi bị bắt buộc phải làm vậy.
Bộ trưởng Y tế Mỹ Kennedy đã hứa hẹn sẽ rút gọn đáng kể các khuyến nghị, tập trung vào thực phẩm nguyên chất và dự kiến đưa ra các hướng dẫn chế độ ăn uống mới, thân thiện với người dùng vào cuối năm nay.
Bỏ lỡ cơ hội cải thiện cuộc sống của trẻ em
Báo cáo đề cập đến nguyên nhân cơ bản của dịch bệnh mãn tính ở trẻ em, nhưng đã không đưa ra các đề xuất cụ thể nhằm hạn chế thực phẩm siêu chế biến và việc sản xuất, sử dụng thuốc trừ sâu - những vấn đề vốn là trọng tâm ưu tiên trong phong trào MAHA. Việc vắng bóng các biện pháp cứng rắn cho những vấn nạn này được xem là ưu thế đối với ngành công nghiệp thực phẩm và nông nghiệp, bỏ lỡ cơ hội cải thiện cuộc sống của trẻ em Mỹ.
Ở một số lĩnh vực, kế hoạch này thúc đẩy các mục tiêu được ngành công nghiệp hậu thuẫn mà các nhà phê bình cho rằng có thể làm trầm trọng thêm các rủi ro sức khỏe, chẳng hạn như đẩy nhanh quá trình đánh giá các hóa chất mới. Báo cáo không áp đặt giới hạn đối với thuốc trừ sâu, mà chỉ đề cập đến việc nên đo lường mức độ tiếp xúc với hóa chất của người tiêu dùng và khuyến khích các công nghệ chính xác nhằm cắt giảm việc sử dụng thuốc diệt cỏ.
Báo cáo cũng đề xuất các biện pháp có lợi cho các công ty hóa chất và thuốc trừ sâu, chẳng hạn như đẩy nhanh quá trình phê duyệt thuốc trừ sâu mới của Cơ quan Bảo vệ Môi trường và mở rộng việc sử dụng các phương pháp thử nghiệm không phải trên động vật để đánh giá độ an toàn của hóa chất.
Thay vào đó, báo cáo cho biết, Cơ quan Bảo vệ Môi trường sẽ nỗ lực xây dựng niềm tin của công chúng vào quy trình đánh giá thuốc trừ sâu của mình và cải cách quy trình phê duyệt hóa chất nông nghiệp để đảm bảo "khả năng cung cấp kịp thời" cho nông dân.
Vào tháng 7, chính quyền của Tổng thống Donald Trump đã cắt giảm gần 15 triệu USD cho nghiên cứu về ô nhiễm hóa chất trên đất nông nghiệp Mỹ. Cuối tháng đó, chính quyền của ông cũng đã hủy bỏ khoản tài trợ 20 triệu USD cho nước sạch ở vùng nông thôn California bị ô nhiễm thuốc trừ sâu, gọi khoản tài trợ này là "chương trình DEI lãng phí".
Bên cạnh đó báo cáo của MAHA cũng bị bị chỉ trích vì cho rằng thuốc chống trầm cảm, đặc biệt là những loại thuộc nhóm SSRI, gây nghiện như heroin và có thể nguy hiểm.
SSRI hay chất ức chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc là nhóm thuốc chống trầm cảm được kê đơn nhiều nhất cho chứng trầm cảm, rối loạn lo âu và nhiều tình trạng sức khỏe tâm thần khác. Một số SSRI đã có mặt trên thị trường Mỹ từ những năm 1990. Các chuyên gia đồng ý rằng, không có bằng chứng khoa học hoặc mối tương quan nào giữa các loại thuốc này và bạo lực đối với người khác.
Báo cáo hôm 9/9 cho biết, Bộ Y tế Mỹ sẽ tập hợp một nhóm công tác gồm các quan chức liên bang để đánh giá các mô hình kê đơn SSRI, đặc biệt là ở trẻ em. Cơ quan này cũng sẽ "đánh giá tác hại và lợi ích điều trị của các ngưỡng chẩn đoán hiện tại", hay các phương pháp phổ biến hiện nay mà bác sĩ sử dụng để chẩn đoán bệnh nhân mắc các rối loạn sức khỏe tâm thần.
Tiến sĩ Theresa Miskimen Rivera, Chủ tịch Hiệp hội Tâm thần Mỹ cho biết, việc tiếp cận dịch vụ chăm sóc, chứ không phải việc dùng thuốc quá liều, mới là vấn đề lớn hơn khi nói đến việc hỗ trợ sức khỏe tâm thần của trẻ em tại quốc gia này và báo cáo không hề đề cập đến vấn đề này. Báo cáo cho biết, việc giải quyết vấn đề dinh dưỡng, thời gian sử dụng màn hình và vận động của trẻ có thể cải thiện sức khỏe tâm thần của các em, nhưng không thể giải quyết tất cả. Nghèo đói cùng cực, rối loạn căng thẳng sau sang chấn và các yếu tố liên quan đến chấn thương cũng cần được giải quyết nhưng báo cáo cũng không đề cập đến.
Báo cáo được đưa ra trong bối cảnh ông Kennedy tiếp tục bảo vệ quyết định cải tổ Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ liên quan đến chính sách vaccine.
Kể từ khi nhậm chức, ông Kennedy đã thực hiện một loạt thay đổi gây tranh cãi đối với chính sách vaccine của Mỹ, bao gồm việc thu hẹp đối tượng đủ điều kiện tiêm vaccine Covid và sa thải tất cả 17 thành viên chuyên gia của ban cố vấn vaccine CDC, đồng thời chọn một số nhà hoạt động chống vaccine để thay thế họ.
Mỹ cắt giảm ngân sách, nỗ lực của MAHA gặp khó khăn
Nhìn chung, các chuyên gia cho rằng Báo cáo của Ủy ban “Làm nước mỹ mạnh khỏe trở lại” của MAHA đã nêu ra được một số hiện thực như: trẻ em Mỹ ngày càng bị ảnh hưởng bởi các căn bệnh mãn tính mà phần lớn có thể phòng ngừa được. Tuy nhiên họ cũng nhấn mạnh rằng, kế hoạch thực hiện và nguồn lực để thực hiện lại đang đi ngược lại với mục tiêu trong báo cáo.
Các nhà phân tích cho rằng, những động thái của chính phủ Mỹ như cắt giảm ngân sách cho hỗ trợ lương thực, chương trình Medicaid và nghiên cứu khoa học có thể gây tổn hại đến sức khỏe cộng đồng.
Tiến sĩ Susan Kressly, Chủ tịch Viện Hàn lâm Nhi khoa Mỹ nhấn mạnh SNAP và Medicaid cũng đối mặt với những khoản cắt giảm chưa từng có của chính phủ.
Chương trình Hỗ trợ Dinh dưỡng Bổ sung SNAP, cung cấp các khoản trợ cấp hàng tháng để giúp các cá nhân và gia đình có thu nhập thấp mua hàng tạp hóa, là "công cụ" hiệu quả nhất hiện có để ngăn chặn nạn đói ở Mỹ.
Còn Medicaid cung cấp bảo hiểm y tế miễn phí hoặc chi phí thấp cho người cao tuổi, người khuyết tật và một số phụ nữ mang thai có thu nhập thấp, các gia đình và trẻ em. Các chuyên gia cho biết, việc cắt giảm Medicaid gây bất lợi cho trẻ em bằng cách hạn chế khả năng tiếp cận các dịch vụ kiểm tra sức khỏe quan trọng và chăm sóc phòng ngừa, đồng thời tạo ra sự bất ổn tài chính cho các gia đình.
Tiến sĩ Peter Lurie, Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành của Trung tâm Khoa học vì Lợi ích Công cộng, một nhóm vận động sức khỏe dinh dưỡng phi lợi nhuận nhấn mạnh mục tiêu làm nước Mỹ khỏe mạnh trở lại sẽ khó thực hiện bởi chính quyền của Tổng thống Trump đã loại bỏ một số chương trình của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh CDC nhằm giải quyết bệnh mãn tính và đề xuất cắt giảm ngân sách ít nhất 40% cho nghiên cứu tại Viện Y tế Quốc gia.
Bản kế hoạch chăm sóc sức khỏe mới của chính quyền Trump cho thấy nỗ lực giải quyết khủng hoảng bệnh mãn tính và nâng cao sức khỏe cộng đồng. Tuy nhiên, việc thiếu những biện pháp cụ thể khiến kế hoạch chưa thật sự toàn diện. Hiệu quả cuối cùng sẽ phụ thuộc vào khả năng biến cam kết thành hành động thiết thực và cân bằng giữa lợi ích cộng đồng với sức ép từ các ngành công nghiệp.
