Tia hy vọng cho giải pháp hai nhà nước
Hội nghị thượng đỉnh về giải quyết hòa bình vấn đề Palestine và thực hiện giải pháp hai nhà nước đã diễn ra ngày 22/9 trong khuôn khổ tuần lễ cấp cao Đại hội đồng Liên hợp quốc thứ 80, đem đến tia hy vọng khi tìm cách huy động sự ủng hộ để thực hiện giải pháp này.
Hội nghị thượng đỉnh do Pháp và Ả Rập Xê Út bảo trợ nhằm tìm cách khởi động lại giải pháp hai nhà nước vốn đã đình trệ từ lâu: một Nhà nước Israel và một Nhà nước Palestine, cùng tồn tại trong các đường biên giới an toàn và được công nhận. Hội nghị diễn ra chỉ một ngày sau khi Anh, Canada, Australia và Bồ Đào Nha chính thức công nhận Nhà nước Palestine, nhấn mạnh nỗ lực ngày càng tăng của cộng đồng quốc tế, coi giải pháp hai nhà nước là con đường khả thi duy nhất để giải quyết xung đột ở Gaza.
Tổng thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres, cho biết: "Kịch bản một nhà nước là nơi người Palestine bị tước đoạt các quyền cơ bản, bị trục xuất khỏi nhà cửa và đất đai, bị buộc phải sống dưới sự chiếm đóng, phân biệt đối xử và nô dịch liên tục? Làm sao điều này có thể xảy ra trong thế kỷ 21? Làm sao có thể chấp nhận được? Hãy nói rằng, quyền lập quốc của người Palestine là một quyền chứ không phải là phần thưởng".
Tính đến thời điểm hiện tại, hơn 150 quốc gia trên thế giới đã công nhận Nhà nước Palestine. Mỹ là thành viên thường trực duy nhất trong Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc chưa công nhận Nhà nước Palestine. Giải pháp hai nhà nước là ý tưởng thiết lập hai nước có lãnh thổ tách biệt, trong đó một cho người Israel và một cho người Palestine. Khái niệm này xuất hiện trước khi Nhà nước Israel thành lập năm 1948, thời điểm kết thúc quyền ủy trị của người Anh đối với Palestine. Tuy nhiên, bạo lực và chiến tranh bùng phát trong những thập kỷ sau đó đã cản trở nỗ lực này.
Trong thời điểm hiện tại, việc Israel đẩy mạnh chiến dịch quân sự ở Gaza cũng như xây dựng thêm các khu định cư ở Bờ Tây đang tiếp tục cản trở quá trình thực hiện giải pháp trên. Phát biểu tại hội nghị, Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen đã đưa ra một thông điệp mạnh mẽ về tính cấp bách và rõ ràng của giải pháp hai nhà nước trong bối cảnh Gaza đang phải đối mặt với một thảm họa nhân đạo.
Bà Ursula von der Leyen, Chủ tịch Ủy ban châu Âu, nhận định: "Khi đêm đen tối nhất, chúng ta phải bám chặt vào la bàn - chính là giải pháp hai nhà nước. Tất cả chúng ta đều đồng ý rằng thảm kịch ở Gaza phải chấm dứt ngay bây giờ và tất cả các con tin phải được trả tự do. Nhưng chấm dứt chiến tranh có thể là chưa đủ, nếu không có con đường dẫn đến hòa bình, nếu viễn cảnh hai nhà nước không còn khả thi nữa".
Hội nghị diễn ra trong bối cảnh Israel tiếp tục chiến dịch quân sự tại Gaza bất chấp sự phản đối của cộng đồng quốc tế, qua đó đã làm nổi bật mức độ cô lập quốc tế sâu sắc của nước này khi cuộc chiến ở Gaza sắp bước sang năm thứ ba. Dù việc ngày càng có nhiều quốc gia ủng hộ giải pháp hai nhà nước khó có thể thay đổi tình hình thực địa tại Dải Gaza, Nhà nước Palestine vẫn có thể cải thiện đáng kể vị thế trong nỗ lực trở thành quốc gia có chủ quyền thực sự.
