TICAD 9 định hình liên kết kinh tế mới Nhật – Phi
Hội nghị quốc tế Tokyo về phát triển châu Phi (TICAD) lần thứ 9 được Nhật Bản tổ chức năm nay tại Yokohama từ ngày 20 đến 22/8, với sự tham dự cấp cao của 54 quốc gia châu Phi.
Khuôn khổ tham vấn và hợp tác này được Nhật Bản và các quốc gia châu Phi thiết lập năm 1993. TICAD đến nay đã trở thành công cụ và phương cách hữu hiệu nhất của Nhật Bản cùng với việc thúc đẩy quan hệ hợp tác song phương trong cuộc cạnh tranh chiến lược với các đối tác bên ngoài khác ở châu Phi.
Hội nghị TICAD năm nay tập trung vào kiến tạo phát triển bền vững cho châu Phi, đầu tư phát triển nguồn nhân lực, ứng phó biến đổi khí hậu, thúc đẩy Khu vực mậu dịch tự do lục địa châu Phi (AfCFTA) và tăng cường hợp tác đầu tư của khu vực tư nhân với châu Phi. Điều được quan tâm nhất ở Hội nghị TICAD năm nay là Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba đưa ra sáng kiến thành lập khu vực kinh tế liên kết châu Phi với khu vực Ấn Độ Dương.
Về địa lý, Nhật Bản ở cách xa cả châu Phi lẫn khu vực Ấn Độ Dương. Liên kết hai khu vực xa này thành một khu vực kinh tế mà lại do Thủ tướng Nhật Bản đề xuất thì không thể không gây lạ lẫm và khó hiểu trên thế giới. Nhưng đối với Nhật Bản, việc hình thành liên kết kinh tế ở nơi xa xôi này lại mang lại nhiều lợi ích thiết thực, lâu dài. Giới kinh tế tư nhân của Nhật Bản hoạt động hợp tác liên doanh và đầu tư rất nhiều, rất năng động ở cả châu Phi lẫn Trung Đông và vùng Vịnh. Do đó, sáng kiến trên của ông Ishiba sẽ thúc đẩy mạnh mẽ trao đổi thương mại và hoạt động đầu tư của doanh nghiệp Nhật Bản ở cả hai nơi này, tạo nên hiệu ứng cộng hưởng nhờ cùng khai thác, phát huy lợi thế. Khu vực kinh tế này sẽ giúp các quốc gia châu Phi phát triển và hoàn thiện AfCFTA, đáp ứng tốt nhất nhu cầu và ưu tiên của các quốc gia châu Phi.
Sáng kiến này giúp Nhật Bản tạo dựng bản chất đặc thù mới cho quan hệ với châu Phi, với tác dụng quan trọng là giúp Tokyo dễ dàng tranh thủ các quốc gia châu Phi hơn hẳn những đối tác khác.
Sáng kiến của ông Ishiba sẽ giúp Nhật Bản tăng cường vai trò, vị thế và ảnh hưởng ở châu Phi, tạo lợi thế trong cạnh tranh với "Sáng kiến Một vành đai, một con đường" của Trung Quốc. Ngoài ra, cái lợi cho Nhật Bản còn là thể hiện định hướng và tầm vóc mới của chiến lược "Khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và rộng mở". Sáng kiến này cũng là cách ông Ishiba tranh thủ sự ủng hộ của các quốc gia trong Khối Phương Nam toàn cầu.
