TikTok tiếp tục là tâm điểm căng thẳng Mỹ – Trung
Mỹ và Trung Quốc tiếp tục vòng đàm phán tại Madrid ngày 15/9, trong bối cảnh căng thẳng thương mại leo thang và thời hạn chót buộc Trung Quốc thoái vốn khỏi TikTok tại Mỹ đang cận kề.
Vòng đối thoại Mỹ – Trung lần thứ tư trong bốn tháng diễn ra tại trụ sở Bộ Ngoại giao Tây Ban Nha. Phiên họp đầu tiên kéo dài khoảng sáu giờ vào chiều 14/9 nhưng chưa đạt đột phá. Một quan chức Mỹ cho biết nội dung chính xoay quanh TikTok, thuế quan và tình hình kinh tế, nhưng không tiết lộ chi tiết.
Dẫn đầu phái đoàn Mỹ là Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent, phía Trung Quốc do Phó Thủ tướng Hà Lập Phong phụ trách. Từ tháng Năm, hai bên đã liên tục gặp nhau tại nhiều thành phố châu Âu nhằm tháo gỡ bất đồng, sau khi Tổng thống Donald Trump áp thuế cao đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc, kéo theo biện pháp trả đũa của Bắc Kinh, gồm thuế quan tương tự và tạm dừng xuất khẩu đất hiếm.
Tại Stockholm hồi tháng Bảy, hai bên nhất trí gia hạn 90 ngày “đình chiến thương mại”, giảm mạnh mức thuế trả đũa và nối lại xuất khẩu đất hiếm sang Mỹ. Tuy nhiên, giới quan sát không kỳ vọng bước tiến lớn ở Madrid, nhiều khả năng chỉ kéo dài thêm thời hạn để ByteDance thoái vốn khỏi hoạt động tại Mỹ trước ngày 17/9, nếu không TikTok sẽ bị cấm.
Tổng thống Donald Trump ngày 14/9 cho biết: “Họ đang đàm phán về TikTok ngay lúc này. Chúng tôi có thể để nó ‘chết’, hoặc không, còn tùy vào Trung Quốc. Tôi muốn giữ lại cho những bạn trẻ thích ứng dụng này. Thú thật, chính tôi cũng đã làm rất tốt trên TikTok và giành được lá phiếu của giới trẻ”.
Chính quyền Mỹ đang cân nhắc gia hạn lần thứ tư thời hạn chót 17/9 để ByteDance bán lại hoạt động tại Mỹ. Một nguồn tin cho rằng việc gia hạn phản ánh sự lưỡng lự khi cắt đứt một nền tảng có 170 triệu người dùng, dù Quốc hội vẫn thúc đẩy thương vụ vì lý do an ninh quốc gia. Ông Trump cũng gợi ý mọi thỏa thuận đều cần sự phê chuẩn của Bắc Kinh, đặc biệt liên quan đến thuật toán TikTok.
Ông William Reinsch, cố vấn thương mại cấp cao tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS), nhận định: “Tôi không cho rằng sẽ có thỏa thuận thực chất giữa Mỹ và Trung Quốc, trừ khi diễn ra cuộc gặp trực tiếp giữa ông Trump và Chủ tịch Tập Cận Bình. Những vòng đàm phán này chủ yếu nhằm chuẩn bị cho khả năng đó”.
Theo Reinsch, Trung Quốc khó đồng ý nếu chưa rõ kết quả đàm phán và đang gây sức ép yêu cầu Mỹ nới lỏng kiểm soát xuất khẩu chip, công nghệ cao. “Đây là dịp để hai bên thăm dò, xác định rõ ‘lằn ranh đỏ’ của nhau”.
Đại sứ quán Trung Quốc tại Madrid cho biết có thể tổ chức họp báo chiều 15/9, cho thấy vòng đàm phán sẽ khép lại nhanh chóng. Trong khi đó, ông Bessent dự kiến đến Luân Đôn ngày 16/9 để gặp Bộ trưởng Tài chính Anh Rachel Reeves, trước chuyến thăm cấp nhà nước của Tổng thống Trump tới Quốc vương Anh bắt đầu từ 17/9.
