Tránh 'hành chính hóa' trong chuyển giao công nghệ
Các đại biểu cho ý kiến về Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chuyển giao công nghệ tại phiên thảo luận tổ của Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV vào chiều 6/11.
Nhiều ý kiến cho rằng Luật Chuyển giao công nghệ hiện hành đang bị “hành chính hóa” quá mức, nặng về cấp phép và thẩm định, chưa thực sự khơi thông thị trường công nghệ. Các đại biểu đề nghị xây dựng cơ chế cởi mở hơn, đồng bộ với tiến trình chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo quốc gia.
Luật Chuyển giao công nghệ được ban hành nhằm tạo hành lang pháp lý cho việc đưa các kết quả nghiên cứu khoa học vào sản xuất, kinh doanh.
Tuy nhiên, sau nhiều năm thực hiện, thị trường công nghệ trong nước vẫn phát triển chậm, quy mô nhỏ, thiếu tính cạnh tranh và liên kết.
Tại phiên thảo luận tổ chiều 6/11, nhiều đại biểu Quốc hội cho rằng một trong những nguyên nhân chính là luật còn thiên về thủ tục hành chính.
Đại biểu Phạm Khánh Phong Lan, Đoàn TP Hồ Chí Minh, nhận định: “Luật hiện nay vẫn nặng tính hành chính. Nếu sửa đổi mà thủ tục, giấy tờ còn phức tạp hơn thì sẽ đi ngược mục tiêu thúc đẩy đổi mới sáng tạo.”
Theo đại biểu, các quy định hiện hành khiến hoạt động chuyển giao công nghệ trở nên rườm rà, mất thời gian. Mục tiêu của luật phải là tạo động lực phát triển linh hoạt, năng động cho thị trường, thay vì gia tăng khâu quản lý.
Đại biểu Nguyễn Hoàng Bảo Trân, Đoàn TP Hồ Chí Minh, đề nghị: “Cần quy định rõ chính sách ưu đãi trong lĩnh vực chuyển giao công nghệ, chú trọng đến hợp tác xã và người dân – những chủ thể trực tiếp tạo ra việc làm và giá trị sáng tạo.”
Đại biểu Lê Quân, Đoàn Hà Nội, nhấn mạnh: yếu tố quan trọng nhất trong chuyển giao công nghệ là sự thỏa thuận tự nguyện giữa các bên, hướng tới hiệu quả kinh tế và xã hội.
Tuy nhiên, khâu định giá, thẩm định hiện nay vẫn phức tạp, thiếu tính thực tiễn. Đại biểu đề xuất chuyển trọng tâm quản lý từ “tiền kiểm” sang “hậu kiểm”, đồng thời trao quyền chủ động cho doanh nghiệp, viện nghiên cứu và tổ chức khoa học – công nghệ trong hợp tác, đầu tư, mua bán công nghệ.
Theo đại biểu Tạ Đình Thi, Đoàn Hà Nội, việc sửa Luật Chuyển giao công nghệ cần đặt trong tổng thể quá trình chuyển đổi số quốc gia, bảo đảm sự liên thông trong quản trị dữ liệu, nền tảng số và hạ tầng công nghệ.
Chỉ khi đó, chuyển giao công nghệ mới gắn kết chặt chẽ giữa đổi mới sáng tạo và ứng dụng thực tiễn, tránh chồng chéo và phân tán nguồn lực.
Các đại biểu thống nhất cho rằng việc sửa đổi Luật Chuyển giao công nghệ lần này phải hướng tới cải cách thủ tục, giảm tính hành chính, tăng tính thị trường, tạo cơ chế mở để doanh nghiệp, viện nghiên cứu và tổ chức khoa học – công nghệ thực sự trở thành trung tâm của hệ sinh thái đổi mới sáng tạo quốc gia.
