ĐÀI PHÁT THANH
& TRUYỀN HÌNH HÀ NỘI

Những năm gần đây, lừa đảo trên không gian mạng không chỉ xuất hiện dày đặc mà còn biến hóa khó lường. Hàng loạt vụ mất tiền tỷ chỉ vì nhấp vào một đường link lạ, đặt niềm tin vào các “chuyên gia đầu tư online” hay các trang web giả mạo. Trong bối cảnh tội phạm công nghệ liên tục mở rộng địa bàn và thủ đoạn, một hướng đi mới đang mở ra: sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) như một công cụ hỗ trợ nhận diện, cảnh báo và ngăn chặn rủi ro ngay trước khi người dân kịp rơi vào bẫy.

Nếu như trước đây, kẻ gian chủ yếu dùng tin nhắn, cuộc gọi để lừa đảo thì nay lại có thêm nhiều hình thức lừa đảo mới, trong đó có việc tạo lập các đường link lạ giả danh như đường link thật. Chúng được thiết kế tinh vi đến mức giống hệt các trang ngân hàng, sàn thương mại, thậm chí cả cổng dịch vụ công. Chỉ cần người dùng sơ suất nhập thông tin cá nhân, mã OTP hay số thẻ, toàn bộ tài sản có thể bị hút sạch trong vài phút.

Thiệt hại do lừa đảo online ở Việt Nam tăng nhanh theo từng năm. Đằng sau những con số ấy là số nợ khổng lồ, có người trống rỗng cả tiền lẫn niềm tin, và những nạn nhân không biết phải bắt đầu lại từ đâu.

Tại Việt Nam, một nhóm bạn trẻ đã thực hiện một dự án chống lừa đảo đang ứng dụng công nghệ AI để phân tích các đường link đáng ngờ. Người dùng chỉ cần nhập vào hệ thống, AI sẽ tự động quét cấu trúc website, kiểm tra tên miền, nhận diện giao diện giả mạo, đối chiếu với cơ sở dữ liệu hàng trăm nghìn link từng bị báo cáo.

Anh Ngô Minh Hiếu, Giám đốc dự án chống lừa đảo bằng AI, chia sẻ: "Mô hình AI chống lừa đảo giúp người dùng nhận biết trang web, đường link lừa đảo trong thời gian thực. Sắp tới, chúng tôi sẽ mở rộng để kiểm tra số tài khoản, số điện thoại, và đường link Facebook xem chúng có nằm trong danh sách đen hay không. Mục tiêu là giúp người dùng cảnh giác sớm trước khi giao dịch hoặc cung cấp thông tin cá nhân trên không gian mạng".

Chỉ sau vài chục giây, công cụ trả về một “mức độ rủi ro” kèm giải thích chi tiết. Nếu trang web có dấu hiệu lừa đảo, hệ thống sẽ hiện cảnh báo đỏ. Còn nếu website an toàn cũng sẽ được công cụ phân tích chi tiết và cho ra kết quả an toàn cao.

Cách hoạt động này giúp người dùng không cần am hiểu công nghệ vẫn có thể đánh giá được an toàn trước khi truy cập. Điểm mạnh nhất ở đây là hệ thống AI liên tục được cập nhật, phân tích từ đó cải thiện khả năng nhận diện. Nó giống như một “trợ lý an ninh mạng” theo sát người dùng 24/7.

Trong thời đại mà thông tin di chuyển nhanh hơn cả suy nghĩ, sự bất cẩn dù chỉ một giây cũng có thể khiến tiền bạc tích góp cả đời vụt biến. Công nghệ AI đang giúp ích rất nhiều, nhưng không thể thay thế hoàn toàn ý thức tự phòng ngừa của mỗi người.

Người dân hãy nhớ rằng: mọi lời mời chào đầu tư lợi nhuận cao đều tiềm ẩn rủi ro; mọi đường link lạ đều có thể là cái bẫy; mọi yêu cầu cung cấp OTP đều là bất thường. Chỉ khi mỗi người chủ động kiểm tra, đối chiếu, cảnh giác, và biết sử dụng những công cụ bảo vệ chống lừa đảo, chúng ta mới có thể giảm thiểu thiệt hại và giữ an toàn cho bản thân.