ĐÀI PHÁT THANH
& TRUYỀN HÌNH HÀ NỘI

Nhà ở xã hội là chính sách nhân văn, thể hiện sự quan tâm của Đảng và Nhà nước, giúp người dân hiện thực hoá giấc mơ về nhà ở. Tuy nhiên, nhiều đối tượng đã lợi dụng những kẽ hở trong quy định để “lách luật”, có những hành vi mua bán sai quy định nhằm kiếm lời bất chính. Trước thực trạng này, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã yêu cầu Bộ Công an vào cuộc điều tra và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm, nhằm bảo vệ chính sách nhân văn này, giúp người dân có nhu cầu ở thực được tiếp cận nhà ở xã hội một cách dễ dàng hơn.

Chỉ với vài thao tác tìm kiếm đơn giản trên mạng, rất dễ dàng bắt gặp hàng loạt tin rao bán nhà ở xã hội với những lời chào mời hấp dẫn như “suất ngoại giao”, “chính chủ cần bán”, “giá vào sổ”... Đây là các hình thức quen thuộc mà các môi giới vẫn áp dụng mỗi khi có dự án nhà ở xã hội mở bán, dù pháp luật quy định rất chặt chẽ về đối tượng và điều kiện giao dịch. Không chỉ rao bán suất mua nhà ở xã hội hay quảng cáo “suất ngoại giao”, tình trạng sử dụng sai mục đích – cho thuê, cho mượn nhà, thậm chí mua đi bán lại trước thời hạn cho phép – vẫn diễn ra khá phổ biến.

Dự án nhà ở xã hội NHS Trung Văn đang được người môi giới cho thuê, thậm chí chào bán với mức giá cao gấp nhiều lần so với giá ưu đãi ban đầu và thừa nhận đã nhờ người đứng tên để mua căn hộ này. Sau khi “đứng tên hộ” để mua được nhà ở xã hội, chủ căn hộ giờ muốn bán lại với giá chênh rất lớn. Môi giới cũng cho biết, theo quy định, nhà ở xã hội chỉ được phép chuyển nhượng sau 5 năm. Vì vậy, các giao dịch trái luật hiện nay chủ yếu thực hiện dưới hình thức vi bằng. Người mua phải thanh toán gần như toàn bộ giá trị căn hộ và chỉ hoàn tất phần còn lại khi đủ điều kiện sang tên.

Ông Hà Quang Hưng, Phó Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản, Bộ Xây dựng, chia sẻ: “Thời gian tới, Bộ Xây dựng sẽ tiếp tục phối hợp với các địa phương tổ chức các đoàn kiểm tra chuyên đề về nhà ở xã hội, kịp thời chấn chỉnh và đưa hoạt động quản lý, thực hiện chính sách vào đúng khuôn khổ”.

Theo Luật Nhà ở 2023, người mua nhà ở xã hội chỉ được phép sang nhượng sau 5 năm sử dụng. Thế nhưng thực tế, nhiều người vẫn mua bán trái phép ngay sau khi nhận bàn giao nhà. Hành vi này không chỉ vi phạm luật, mà còn làm “méo mó” thị trường, ảnh hưởng đến chính sách phát triển nhà ở xã hội.

Luật sư Nguyễn Quang Ngọc, Giám đốc Công ty Luật VietSky, cho biết: “Nhà ở xã hội là loại hình đặc thù, chỉ dành cho người thu nhập thấp và người thân của họ. Mọi hành vi mua hộ, bán lại hay cho thuê đều vi phạm khoản 8, Điều 88, Luật Nhà ở 2023. Nếu không kiểm soát chặt, chính sách này sẽ mất đi ý nghĩa an sinh ban đầu”.

Mua bán trái phép nhà ở xã hội, thuê, mua, sử dụng không đúng đối tượng, gần đây nhất là hiện tượng “đặt chỗ”, “mua bán suất” nhà ở xã hội trái quy định khiến dư luận bức xúc. Tại phiên họp thứ 3 Ban Chỉ đạo Trung ương về chính sách nhà ở và thị trường bất động sản, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã chỉ rõ thực trạng một số địa phương chưa thực sự quan tâm việc xét duyệt đối tượng mua, thuê nhà ở xã hội, còn xảy ra tình trạng tiêu cực.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh, Bộ Công an phải phối hợp với các địa phương, chỉ đạo điều tra, xử lý nghiêm các trường hợp môi giới trái phép, lừa đảo, chiếm đoạt tài sản, thao túng hồ sơ và đặc biệt là các hành vi tiêu cực, lợi dụng chính sách nhà ở xã hội để trục lợi.

Thủ tướng cũng yêu cầu người đứng đầu cấp ủy, chính quyền các cấp chấn chỉnh kịp thời, tăng cường kỷ cương, minh bạch trong quy trình xét duyệt, mua - bán, cho thuê, thuê mua nhà ở xã hội; thanh tra, kiểm tra, phòng, ngừa tiêu cực, lợi dụng chính sách để trục lợi, làm sai lệch mục tiêu nhân văn của chính sách. Đồng thời bảo đảm công bằng, đúng đối tượng, đúng tinh thần, đúng mục tiêu của chính sách, giá bán được tính đúng, tính đủ, tính kịp thời; phối hợp các cơ quan chức năng xử lý nghiêm hành vi môi giới trái phép, nhận tiền "chạy suất", "cò mồi".

Thủ tướng nhấn mạnh 3 mục tiêu quan trọng trong phát triển nhà ở xã hội. Theo đó, phải tháo gỡ khó khăn về thủ tục, quy trình; để người dân được thụ hưởng, tiếp cận nhanh nhất, dễ nhất, rẻ nhất, thuận lợi nhất với nhà ở xã hội, không mất thời gian, công sức, không "lòng vòng", mất thêm chi phí và đặc biệt không bị lừa đảo. Bên cạnh đó thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội, phát triển thị trường bất động sản an toàn, lành mạnh, bền vững.