ĐÀI PHÁT THANH
& TRUYỀN HÌNH HÀ NỘI

Mặc dù không có bằng chứng khoa học nào xác nhận dự báo này, nhưng tác động của nó đối với tâm lý du khách và ngành du lịch Nhật Bản là rất rõ rệt.

Theo số liệu của Tổ chức Du lịch Quốc gia Nhật Bản (JNTO), sau khi đạt mức kỷ lục 3,9 triệu lượt khách quốc tế trong tháng 4/2025 – cao nhất kể từ sau đại dịch Covid-19 – lượng khách đến Nhật Bản bắt đầu sụt giảm rõ rệt trong tháng 5, đặc biệt từ thị trường du khách Hồng Kông (Trung Quốc). Số liệu chính thức cho thấy số lượng du khách từ đặc khu này đã giảm 11% so với cùng kỳ năm ngoái.

Nguồn gốc tin đồn: Truyện tranh giả tưởng bị gán “khả năng tiên tri”

Nguyên nhân của làn sóng gây sụt giảm khách du lịch bất thường này không đến từ thiên tai thực tế, mà từ một bộ truyện tranh. Bộ truyện “The Future I Saw” (Tương lai tôi đã thấy) của họa sĩ Ryo Tatsuki, lần đầu xuất bản năm 1999 và tái bản năm 2021, kể về những giấc mơ kỳ lạ của nhân vật chính – người cho rằng mình có khả năng tiên đoán các thảm họa trong tương lai.

Điểm gây tranh cãi là một chương trong truyện mô tả một thảm họa thiên nhiên nghiêm trọng vào mùa hè năm 2025, với bối cảnh giống một trận động đất hay sóng thần ở Nhật Bản và các nước láng giềng. Mặc dù không hề có dòng chữ nào ghi rõ “ngày 5 tháng 7 năm 2025”, nhưng nhiều người dùng mạng xã hội ở Hồng Kông (Trung Quốc) đã lan truyền thông tin rằng đây chính là ngày “tận thế” mà truyện nhắc tới.

Điều khiến dư luận càng thêm lo lắng là Tatsuki từng được cho là đã "tiên đoán đúng" về trận động đất - sóng thần lớn xảy ra tại Tohoku vào tháng 3/2011 – sự kiện cướp đi sinh mạng của hơn 20.000 người và dẫn đến thảm họa hạt nhân Fukushima. Dù vậy, giới chuyên gia cho rằng mối liên hệ giữa truyện tranh và hiện thực là hoàn toàn ngẫu nhiên.

Trong một nỗ lực bác bỏ những tin đồn vô căn cứ, tác giả Ryo Tatsuki đã lên tiếng khẳng định: “Tôi không phải là nhà tiên tri và truyện của tôi không nên được sử dụng để đưa ra bất kỳ dự đoán thực tế nào”. Tuy nhiên, lời phủ nhận này dường như không đủ để xoa dịu tâm lý lo ngại đã lan rộng.

Các hãng hàng không hủy chuyến, công ty du lịch mất khách

Công ty du lịch EGL Tours có trụ sở tại đặc khu Hồng Kông – một trong những thị trường lớn nhất của du lịch Nhật Bản cho biết họ đã chứng kiến doanh thu giảm một nửa so với cùng kỳ năm trước. Ông Steve Huan, Giám đốc điều hành công ty, chia sẻ: “Những tin đồn này đã có tác động đáng kể. Nhiều khách hàng hỏi thẳng chúng tôi rằng có nên hủy hoặc hoãn chuyến đi tháng 7 hay không”.

Theo ông Huan, để trấn an khách hàng, công ty buộc phải triển khai hàng loạt biện pháp như: giảm giá tour, giới thiệu bảo hiểm động đất và tổ chức buổi tư vấn riêng cho khách. “Những biện pháp đó đã giúp ngăn đà sụt giảm xuống mức bằng 0, nhưng vẫn không thể khôi phục nhu cầu như trước”, ông nói.

Tình hình nghiêm trọng đến mức hãng hàng không giá rẻ Greater Bay Airlines đã thông báo hủy toàn bộ các chuyến bay đến Tokushima (miền Tây Nhật Bản) từ tháng 9/2025 do nhu cầu yếu. Trước đó, một số hãng bay khác tại khu vực Đông Á cũng đã xem xét điều chỉnh lịch bay đến Nhật Bản trong tháng 7 và tháng 8 – giai đoạn cao điểm du lịch mùa hè.

Ở Hồng Kông (Trung Quốc), việc tin vào những điều thần bí vốn là một phần trong văn hóa đại chúng. Nhiều người trẻ chia sẻ rằng họ “không thực sự tin 100%, nhưng cũng không muốn mạo hiểm”. Anh Branden Choi, 28 tuổi, một nhân viên tài chính thường xuyên đi Nhật Bản du lịch, cho biết anh quyết định tạm hoãn chuyến đi tháng 7 sang tháng 9: “Tôi biết đây chỉ là truyện tranh, nhưng nếu có linh cảm xấu, tôi thà đợi”.

Tại Tokyo, du khách Serena Peng đến từ Seattle (Mỹ) cũng chia sẻ rằng, cô từng cố gắng thuyết phục chồng đổi kế hoạch vì đã “nghe quá nhiều lời đồn”. Đứng bên ngoài chùa Senso-ji nhộn nhịp, cô nói: “Giờ thì tôi đã đỡ lo, nhưng ban đầu cũng thấy hoang mang. Trên mạng ai cũng nói chuyện này như thể nó sắp thật sự xảy ra”.

Giới khoa học Nhật Bản đang nỗ lực đưa ra tiếng nói lý trí giữa làn sóng hoang mang. Giáo sư Robert Geller – chuyên gia địa chấn học tại Đại học Tokyo khẳng định rằng chưa từng có ai, kể cả các nhà khoa học, dự đoán chính xác được thời gian và địa điểm xảy ra động đất. “Ngay cả với các công nghệ hiện đại nhất, việc dự đoán chính xác động đất là điều bất khả thi về mặt khoa học. Những lời đồn kiểu này không có cơ sở và hoàn toàn không thể kiểm chứng”, ông nói.

Nhật Bản nằm trên “Vành đai lửa Thái Bình Dương” – khu vực có hoạt động địa chấn mạnh nhất thế giới. Tuy nhiên, quốc gia này đã xây dựng hệ thống cảnh báo sớm và tiêu chuẩn xây dựng chống động đất tiên tiến bậc nhất, giúp giảm thiểu rủi ro khi thảm họa xảy ra.

Khi tin giả đe dọa kinh tế thật

Các chuyên gia truyền thông và du lịch cho rằng, vụ việc là một minh chứng điển hình cho thấy tác động tiêu cực của tin đồn và thông tin giả trên mạng xã hội đối với kinh tế thực. Trong một thời đại nơi thông tin lan truyền chóng mặt, ranh giới giữa giả tưởng và hiện thực ngày càng mờ nhạt, đặc biệt khi được khuếch đại bởi yếu tố cảm xúc và văn hóa mê tín.

Chính phủ Nhật Bản hiện chưa có phản ứng chính thức, nhưng nhiều nhà quan sát nhận định các cơ quan quản lý cần hành động kịp thời để phối hợp truyền thông, đưa ra thông tin khoa học chính xác nhằm bảo vệ hình ảnh quốc gia – đặc biệt trong bối cảnh Nhật Bản đang nỗ lực thu hút 40 triệu du khách quốc tế trong năm 2025. Khi một câu chuyện hư cấu trở thành nỗi lo thực tế, ngành du lịch Nhật Bản đang bị thử thách không chỉ bởi thiên nhiên mà bởi chính trí tưởng tượng của con người.